Benedykt Grynpas dịch là: trong khoảng vô cùng. Chúng tôi theo chú
thích của Trương Trạm và Đường Kính Cảo.
Theo truyền thuyết, Hoàng Đế là một thánh quân, tên Hiên Viên, làm
vua một trăm năm (-2689 -2589), viết một cuốn sách gồm bốn thiên, gọi là
Hoàng Đế thư, nay không còn.
Hang thì trống rỗng, hư không; nên dùng cái hang tượng trưng cái Hư
không, mẹ của vạn vật. Ý nói “hữu” từ “vô” sinh ra.
Huyền tẫn là mẹ nhiệm mầu.
Câu này chép trong chương VI bộ Đạo Đức kinh.
Chữ Hán là tiêu tức. Grynpas dịch là tiêu diệt.
Trong sách, cả hai bản, đều in: “…khi hình bắt đầu thành thì là cái
Thái Tố”. Tôi đã sửa lại như trên cho phù hợp với mạch văn, căn cứ theo
bản chữ Hán do bác Vvn cung cấp:
太始 者 , 形 之 始 也 ; 太 素 者 , 質
之 始也 (Thái Thuỷ giả, hình chi thuỷ dã; Thái Tố giả, chất chi thuỷ dã).
(Goldfish).
Lão tử nói: “Đạo sinh ra Một, Một sinh ra Hai, Hai sinh ra Ba, Ba sinh
ra vạn vật”. Đạo Đức kinh (chương 42).
Xung hoà nghĩa là trung gian mà ôn hoà.
Câu này giống với câu dưới đây trong Chu Dịch – Thuyết Quái: “Lập
thiên chi đạo viết âm dữ dương; lập địa chi đạo viết nhu dữ cương; lập nhân
chi đạo viết nhân dữ nghĩa”.
Thầy học của Chu Văn vương, được phong ở đất Sở.
Một nước nhỏ thời Xuân Thu, tức là huyện Kỉ, tỉnh Hà Nam ngày nay.
Bài 225. Lo trời đổ trong Cổ học tinh hoa chỉ chép tới đây. (Goldfish)
Nguyên văn: Bỉ nhất dã, thứ nhất dã. Hai bản chữ Hán đều giải thích
như vậy; bản Grynpas dịch là: Người chủ trương thế này, kẻ chủ trương thế
kia, thì cũng như nhau.
Một loài sâu bọ nhỏ, giống con ong, đen, hay đốt người.
Trong sách, cả hai bản, đều in là: Tri. Bản chữ Hán ghi là:
淄 . Từ
điểnThiều Chửu phiên âm là Truy và giảng là: Sông Truy (ở tỉnh Sơn Đông,
