Lời giới thiệu
Xuất bản lần đầu năm 1985, cuốn sách này là sự bổ sung chính yếu cho tác
phẩm Chiến lược cạnh tranh (Competitive Strategy). Nếu Chiến lược cạnh
tranh tập trung vào các ngành kinh doanh, thì Lợi thế cạnh tranh lại chủ yếu
nói về các công ty và doanh nghiệp. Mục tiêu của tôi là khái niệm hóa một
công ty, với những nguồn gốc cơ bản của lợi thế cạnh tranh và tính bền vững
của lợi thế đó.
Trọng tâm của tác phẩm này là một lý thuyết dựa trên hoạt động (activity-
based theory) của công ty. Để cạnh tranh trong bất kỳ ngành nào, các công ty
phải thực hiện một loạt những hoạt động riêng rẽ như thực hiện đơn hàng, tiếp
xúc khách hàng, lắp ráp sản phẩm, đào tạo nhân viên v.v… Chính các hoạt
động này, vốn ở tầm nhỏ hẹp hơn các chức năng như marketing hay R&D, mới
là nơi phát sinh chi phí và tạo ra giá trị cho người mua. Chính chúng mới là các
đơn vị cơ bản (basic units) của lợi thế cạnh tranh
.
Lợi thế cạnh tranh đưa ra khái niệm về Chuỗi giá trị (value chain) – là
khung mẫu cơ sở để tư duy một cách chiến lược về các hoạt động trong doanh
nghiệp; đồng thời đánh giá chi phí và vai trò tương đối của chúng trong việc
khác biệt hóa. Khác biệt giữa giá trị (mức mà người mua sẵn sàng thanh toán
cho một sản phẩm hay dịch vụ) với chi phí thực hiện các hoạt động cần thiết để
tạo ra sản phẩm/dịch vụ ấy sẽ quyết định mức lợi nhuận. Chuỗi giá trị giúp ta
hiểu rõ các nguồn gốc của giá trị cho người mua (buyer value) đảm bảo một
mức giá cao hơn cho sản phẩm, cũng như lý do tại sao sản phẩm này có thể
thay thế sản phẩm khác. Chiến lược là một cách sắp xếp và kết hợp nội tại các
hoạt động một cách nhất quán, cách thức này phân biệt rõ ràng doanh nghiệp
này với doanh nghiệp khác.
Cũng chính cái nhìn dựa trên hoạt động này cho ta cơ sở để suy nghĩ về
chiến lược tại các doanh nghiệp đa ngành. Lợi thế cạnh tranh đi sâu khám phá
vai trò của sản phẩm /dịch vụ thay thế trong cạnh tranh, cũng như phân tích lợi
thế cạnh tranh trong một số ngành cụ thể
. Các hoạt động cũng là công cụ cơ
