LỐI TƯ DUY CỦA NGƯỜI THÔNG MINH - Trang 121

tán gẫu với các đồng nghiệp thường xuyên tập trung vào khía cạnh tiêu cực
của nhau. Vì thế, cô bắt đầu nói nhiều hơn về những thành tựu tích cực của
các đồng nghiệp và nhận ra điều đó giúp cô cải thiện mối quan hệ ở chỗ
làm. Một cách suy nghĩ về những bản đánh giá ở tạp chí đã tạo ra hiệu ứng
chuyển đổi lên cách Susan tương tác với những người khác.
Ý tưởng mấu chốt là ngạn ngữ là một cách giúp bạn phân loại những tình
huống mới dựa trên bản chất liên hệ hơn là dựa trên những sự vật, sự việc
cụ thể trong tình huống.
TẠO RA NHỮNG PHÂN MỤC LIÊN HỆ
Việc sử dụng kiến thức đòi hỏi bạn phải thừa nhận rằng những sự vật mới
cần phải được xử lý tương tự như cái bạn đã gặp trong quá khứ. Hầu hết
những sự vật mà chúng ta phân loại là những vật thể. Bước vào một căn
phòng khách sạn sau khi nhận phòng, bạn nhanh chóng nhận ra giường, ghế
và bàn. Một khi bạn phân loại vật thể đó chính xác, bạn sẽ biết phải làm gì
với nó.
Với chúng ta, các vật thể rất dễ phân loại, một phần vì chúng ta có kho từ
vựng cho các phân mục đó. Những cái ghế có thể có đủ hình thù kích
thước. Vài cái ghế còn có bánh xe. Vài cái thoải mái. Vài cái to và cồng
kềnh. Vài cái có thể gấp lại và mang đi trong một cái túi nhỏ. Việc sử dụng
kho từ vựng sẵn có để dán nhãn các phân mục giúp chúng ta nhận diện
những vật tương tự của phân mục đó khi gặp lại chúng trong tương lai.
Tư duy thông minh bao gồm việc sử dụng những phép loại suy trong Ứng
dụng kiến thức của bạn. Để nhận ra những phép loại suy tiềm tàng một
cách hiệu quả, tốt hơn hết là bạn nên tạo những phân mục ứng dụng tương
tự cho các tình huống khác nhau hơn là cho những vật thể khác nhau. Thật
không may, ngôn ngữ (hay các ngôn ngữ) mà bạn nói cung cấp rất nhiều từ
vựng mô tả các vật thể, trong khi đó lại cung cấp rất ít từ vựng gọi tên
những mối quan hệ tương đồng mà các tình huống khác nhau cùng chia sẻ.
Do đó, tự bạn phải tạo ra những “nhãn” này, trong đó có một cách là sử
dụng ngạn ngữ. Susan nhận ra những tình huống mới tương tự như tình
huống trong đó các đề xuất của người đánh giá bị phớt lờ vì lối viết phản