LỐI TƯ DUY CỦA NGƯỜI THÔNG MINH - Trang 120

ngữ để mô tả một vấn đề có thể giúp bạn nhận ra những tình huống mới có
cùng bản chất trong tương lai.
Để thấy được vai trò hữu ích của ngạn ngữ trong việc nhận ra bản chất của
những sự vật, sự việc liên quan, tôi sẽ kể một câu chuyện nghe được từ một
đồng nghiệp tên Susan, một biên tập viên lâu năm của Tạp chí Khoa học.
Tạp chí Khoa học tuân thủ chặt chẽ quy trình bình duyệt. Tác giả gửi một
bài viết đến một tạp chí và bài viết đó được gửi đến khoảng ba nhà khoa
học là những chuyên gia trong ngành. Bài viết được đọc cẩn thận và từng
nhà khoa học chuẩn bị một bản đánh giá về nó. Biên tập viên nhận bản
đánh giá và đưa ra quyết định xem liệu bài viết có thể được đăng hay
không. Một phần quan trọng của quá trình đánh giá là các nhà khoa học
tham gia đọc bài viết sẽ đưa ra những đề xuất có thể giúp hoàn thiện nghiên
cứu kia. Thông thường, những người đánh giá thực sự có thể đề xuất các
nghiên cứu mới để chuẩn bị cho sự xuất hiện của bài báo kia trên tạp chí.
Susan và tôi đã thảo luận về khó khăn của một biên tập viên. Những thông
tin về người đánh giá thường được giấu kín với tác giả bài viết. Vài nhà
khoa học nổi tiếng với các đánh giá khắc nghiệt thường ẩn danh dưới vỏ
bọc như vậy. Susan thấy rằng, khi nhận được các đánh giá này, các tác giả
thường phớt lờ những đề xuất trong các đánh giá “khó chịu”, dù đó là
những đề xuất hay. Một ngày nọ, cô đọc một bài tạp chí và gặp câu ngạn
ngữ: “Mật ngọt chết ruồi.” Cô nhận ra rằng, câu này nắm bắt hoàn hảo vấn
đề đang gặp phải với những đánh giá mang tính bác bỏ, phủ nhận. Nhanh
chóng sau đó, khi nhận một bản đánh giá mới được viết một cách “khó
chịu”, cô gửi trả người đánh giá và yêu cầu viết lại nó. Cô thêm vào câu
ngạn ngữ trên như một cách đơn giản để truyền tải lý do vì sao bản đánh
giá cần được làm lại.
Cho tới giờ, ví dụ này chỉ cho thấy rằng ngạn ngữ có thể giúp bạn truyền
đạt một nghĩa liên hệ khó nói thẳng. Dù vậy, Susan tiếp tục kể rằng, sau khi
bắt đầu sử dụng ngạn ngữ này, cô nhận ra có thể áp dụng trong rất nhiều
tình huống khác nữa. Khi phải phê bình việc gì đó mà các con mình đang
làm, đầu tiên cô khen điều mà chúng đã làm được và thấy rằng hành động
đó khiến chúng sẵn sàng lắng nghe hơn. Cô cũng nhận ra rằng, những cuộc