LỐI TƯ DUY CỦA NGƯỜI THÔNG MINH - Trang 131

được nghe các danh sách qua hệ thống giao tiếp của thợ lặn. Sau một lúc,
người tham gia được yêu cầu nhớ lại những danh sách, ở trên bờ hoặc ở
dưới nước. Để nhớ lại các từ vựng, họ viết bút chì – loại có thể dùng được
cả ở trên bờ và dưới nước – lên một tấm bảng nhựa. Trong nghiên cứu này,
bối cảnh khá phong phú. Việc lặn dưới nước sẽ bao gồm tất cả những loại
hình ảnh, âm thanh và mùi vị – bối cảnh rất khác biệt so với ngồi gần mặt
nước.
Tất cả những yếu tố mang tính bối cảnh ảnh hưởng đến cách con người nhớ
những từ vựng trong danh sách. Nếu những người tham gia học một danh
sách lúc đang ngồi trên bờ thì họ nhớ danh sách đó tốt hơn khi được kiểm
tra ở trên bờ. Cũng vậy, nếu học danh sách lúc đang lặn, họ sẽ nhớ từ trong
danh sách tốt hơn khi được kiểm tra lúc đang lặn.
Hầu hết các tình huống bạn trải qua sẽ không quá cực đoan như lặn dưới
nước với bình dưỡng khí. Nhưng nếu đang cố nhớ lại điều gì đó thì bạn có
thể tự giúp bản thân bằng cách tái tạo nhiều nhất có thể tình huống ban đầu
khi bạn học thông tin đó.
Khi bạn mất thứ gì đó, khả năng nhớ lại có thể được tăng cường bằng cách
hồi tưởng lại trong đầu những bước hành động của bạn. Tôi từng thường
xuyên để chìa khoá xe lung tung trong nhà. Mỗi khi cần tìm, tôi bắt đầu
hình dung lại về ngày hôm đó từ lúc tôi về nhà và cuối cùng cũng nhớ ra đã
để nó ở đâu. Việc hình dung chuỗi sự kiện trong ngày cho phép tái tạo
nhiều hơn về bối cảnh của từng sự kiện, từ đó cho phép tôi nhớ nơi mình đã
móc sạch đồ trong túi ra, từ đó nhớ ra chỗ để chìa khoá. (Sau những sự việc
như thế, tôi đã hình thành một Thói quen thông minh. Tôi gắn móc lên cửa
nhà xe và hình thành thói quen treo chìa khoá lên đó.)
Nguyên tắc cốt yếu này của ký ức cho thấy rõ rằng để sử dụng kiến thức
hiệu quả đòi hỏi phải thu nạp những Kiến thức chất lượng cao vào bộ nhớ,
sau đó tái hiện lại bối cảnh tương tự như lúc những ký ức đó đã được tạo ra.
Để sử dụng ký ức một cách hiệu quả, bạn phải tác động lên cách thu nạp
kiến thức vào ký ức, cũng như cách sử dụng chiến lược để gọi ra thông tin
từ trí nhớ.
Thu nhận kiến thức