LỐI TƯ DUY CỦA NGƯỜI THÔNG MINH - Trang 51

họ mang ý tưởng về sự liên tục trong điện ảnh vào thế giới thực. Trên
đường phố, người thí nghiệm ăn mặc như công nhân xây dựng tiến lại phía
một người và hỏi đường. Giữa cuộc trò chuyện, có hai người khiêng một
cánh cửa đi ngang qua người tham gia nghiên cứu và người thí nghiệm.
Người thí nghiệm thay đổi vị trí với người khiêng mặt trong cánh cửa để
người tham gia thí nghiệm đột ngột nói chuyện với người mới. Ít người
trong thí nghiệm này nhận ra rằng cuộc hội thoại tiếp tục là họ thực sự nói
chuyện với một người khác.
Hiệu ứng này được gọi là chứng mù thay đổi. Thậm chí dù bạn tin rằng
mình thấy tất cả mọi thứ đang diễn ra thì có thể bạn vẫn không nhận ra
những thay đổi khá lớn trong môi trường. Trong một bộ phim, một vật có
thể di chuyển từ nơi này sang nơi khác giữa các cảnh mà không khán giả
nào nhận ra. Thậm chí trong cuộc sống thực, không phải lúc nào bạn cũng
theo dõi được hết những chi tiết tỉ mỉ của các sự vật xung quanh bạn.
Chứng mù thay đổi diễn ra vì hệ thống xử lý những thông tin trực quan giả
định rằng thế giới không thay đổi và có thể đoán biết được. Chúng ta tin
tưởng rằng các vật thể trong thế giới sẽ không đột ngột thay đổi đặc tính
của chúng. Do đó chúng ta chấp nhận và hành động dưới tiền đề rằng tâm
trí không cần theo dõi tất cả các chi tiết của những khách thể trong môi
trường, như những thông tin về diện mạo hay vị trí chính xác của các sự
vật. Kết quả là, chúng ta không nhận ra những thay đổi trong diện mạo hay
vị trí trừ khi chúng quan trọng với công việc mà chúng ta đang làm tại thời
điểm đó. Khi xem phim Avatar, bạn tập trung vào cuộc hội thoại giữa nhân
vật đang đánh quả bóng gôn vào lỗ trong văn phòng của mình và nhà khoa
học, và do đó vị trí của những quả bóng gôn dưới sàn không quan trọng. Dù
vậy, nếu bạn đang chơi gôn thì vị trí của những quả bóng trên nền cỏ xanh
sẽ quan trọng và do đó bạn sẽ chú ý nếu ai đó di chuyển những quả bóng
vòng quanh. Chứng mù thay đổi là ví dụ tuyệt vời cho thấy có ít thông tin
thực sự có khả năng trở thành một phần ký ức của bạn sau này.
Từ ví dụ này, có thể thấy rằng có rất ít thông tin trên thế giới có thể chui
vào đầu bạn. Hoá ra khi bạn gặp một tình huống, thông tin được sàng lọc
qua rất nhiều giai đoạn khác nhau. Đầu tiên, cấu trúc của hệ thống giác