lại sồ sề, ục ịch! Các quý ông hãi hùng khiếp vía nếu như họ không giàu có
mà phải cắc củm từng đồng! Đó chỉ là những thứ mà nền văn minh nhồi
nhét vào đầu óc chúng ta - khiến ta tôn sùng. Thôi đừng tôn sùng nó nữa!"
Tôi hỏi thầy sao thầy không chuyển đi nơi khác sinh sống khi thầy còn trẻ.
"Đi đâu?"
"Dạ, con không biết. Có thể là Nam Mỹ, Tân Guinea - - bất cứ nơi nào ít
ích kỷ hơn nước Mỹ".
"Mỗi xã hội đều tồn tại những vấn đề riêng". Thầy hạ mắt xuống. Một cử
chỉ ráng sức duy nhất thầy có thể làm được để diễn tả sự coi thường.
"Thầy nghĩ, cách đối phó với nó là phải lánh xa nó đi. Ta cần phải gầy dựng
cho riêng mình một nền nếp văn minh mới. Hãy nhìn kỹ vào! Cho dù ta
sống ở nơi đâu thì khiếm khuyết to lớn nhất của loài người vẫn là sự thiển
cận! Chúng ta không cần nhìn thấy cái mà chúng ta sẽ trở thành. Chúng ta
cần nhìn thấu vào tiềm năng của mình, cần trải lòng hòa nhập vào tất cả
mọi thứ mà chúng ta sẽ là. Nhưng nếu chúng ta bị bao vây bởi những con
người lúc nào cùng nhao nhao: "Tôi muốn cái của tôi", thì chúng ta sẽ kết
thúc bằng một nhúm người đạt được mọi thứ và một đội quân ngày đêm
canh chừng sợ đám người nghèo nổi loạn và ăn cắp mất".
Thầy ngó xa xăm qua cửa sổ. Từng làn gió thổi vọng lại - lúc thì vi vu, xào
xạc, lúc thì rít thun thút rợn người. Thầy dòm đăm đăm giây lâu vào những
căn nhà lân cận, rồi khề khà:
“Vấn đề là, Mitch à, con người không thể tin rằng chúng ta rất giống nhau!
Da trắng - da đen, người Thiên Chúa Giáo - người theo đạo Tin Lành, đàn
ông - đàn bà. Nếu nhân loại nhìn ra nhiều điểm tương đồng ở nhau hơn, thì
chúng ta sẽ nhiệt tình gia nhập vào căn nhà chung trên thế giới này. Và
chúng ta sẽ chí thú chăm lo cho nó y hệt như chúng ta vun vén cho chính
căn nhà của mình".
"Nhưng hãy tin thầy, khi ta sắp chết ta sẽ thấy một điều thật hiển nhiên.
Chúng ta đều có điểm xuất phát giống nhau - được sinh ra - và đều có một
kết cục như nhau - chết đi. Vậy thì chúng ta khác biệt ở chỗ nào?!"
"Hãy chăm bón cho ngôi nhà của loài người. Hãy chăm chút vào con
người. Hãy xây dựng một cộng đồng quây quần quanh những người yêu và