Vấn đề chính là, sự lên lên xuống xuống liên tục của giá cổ phiếu là lời mời
gọi hành động. Nếu tôi thấy một mã cổ phiếu sáng lên trên màn hình máy
Bloomberg, tín hiệu đó nói với phần não phi lý trí của tôi rằng tôi cần phải làm gì
đó. Nếu bạn đang đầu tư cổ phiếu biotech hay cổ phiếu Internet thời thượng, bạn
rất có thể sẽ bị cuốn vào vòng xoáy điên cuồng: một công ty môi giới công bố
một báo cáo vô cùng tích cực và cổ phiếu của bạn đột ngột tăng vọt 20% khi các
tay đầu cơ khác nhảy vào. Nhưng tôi cố gắng đầu tư theo cách có tính toán hơn,
mua cổ phần của các công ty mà tôi kỳ vọng sẽ nắm giữ nhiều năm, nếu không
muốn nói là nắm mãi. Như Buffett từng nói, khi chúng ta đầu tư vào một doanh
nghiệp, chúng ta nên sẵn lòng giữ cổ phiếu đó nếu ngay ngày mai thị trường đóng
cửa và sẽ không mở lại trong suốt 5 năm.
Tôi chẳng thể tắt màn hình đi suốt 5 năm vì tôi cần cập nhật giá trị ròng của
quỹ mỗi tháng một lần cho các cổ đông. Nhưng nếu chỉ quản lý tài khoản của
chính tôi, tôi sẽ thiết lập một hệ thống chỉ xem giá cổ phiếu mỗi quý một lần hay
thậm chí là mỗi năm một lần. Như hiện giờ, tôi chỉ xem giá các cổ phiếu trong
danh mục nhiều nhất là một lần mỗi tuần. Thật nhẹ nhõm đến tuyệt vời khi biết
danh mục của bạn vẫn ổn khi bạn không theo dõi. Tôi còn cố ý sắp đặt cho màn
hình máy tính hay màn hình Bloomberg không hiện ra giá toàn bộ danh mục trên
một màn hình; nếu tôi cần xem giá của một cổ phiếu, tôi chỉ xem giá của mình nó
thôi. Tôi không muốn xem giá các cổ phiếu khác một cách không cần thiết và
không muốn phơi mình ra trước những lời kêu gọi hành động này.
Cũng đáng để suy nghĩ một chút về ảnh hưởng của những phiền não không
cần thiết này lên bộ não đáng thương của tôi. Kiểm tra giá cổ phiếu quá thường
xuyên sẽ làm cạn kiệt sức mạnh ý chí rất hạn chế của tôi vì thao tác này đòi hỏi
tôi phải sử dụng năng lượng tinh thần để chống lại những lời mời gọi hành động
ấy. Ý thức rằng năng lượng tinh thần (willpower) của bản thân là một nguồn tài
nguyên khan hiếm, tôi muốn dùng nó một cách xây dựng.
Chúng ta cũng biết từ nghiên cứu tài chính hành vi bởi Daniel Kahneman và
Amos Tversky rằng các nhà đầu tư cảm nhận nỗi đau mất mát lớn gấp hai lần
khoái cảm khi gặt hái. Nên tôi cần bảo vệ trí não mình khỏi cơn bão cảm xúc có
thể xảy ra khi thấy cổ phiếu, hay cả thị trường đi xuống. Nếu dao động trung
bình, thị trường điển hình sẽ đi lên trong hầu hết các năm suốt thời kỳ 20 năm.
Nhưng nếu kiểm tra thường xuyên, xác suất cao là thị trường tại thời điểm tôi
kiểm tra đang đi xuống (Nassim Taleb giải thích chi tiết về hiện tượng này trong
