Dĩ nhiên Buffett hiểu điều này một cách hoàn hảo, nhờ vào một phần ảnh
hưởng và tấm gương không hề nhỏ của người vợ quá cố, Susan. Bà là người tử tế
nhất và cho đi nhiều nhất. Sau khi thăm bà tại bệnh viện, ông tâm sự trước một
lớp học ở Georgia Tech rằng: “Khi các bạn đến tuổi của tôi, các bạn sẽ thực sự đo
lường sự thành công trong đời bằng số người thực sự yêu mến bạn. Tôi biết
những người có rất nhiều tiền, và họ tổ chức những buổi tiệc vinh danh và có
hàng đống người tung hô tên họ. Nhưng sự thật là chẳng ai trên thế giới thật sự
yêu mến họ. Nếu bạn sống đến tuổi tôi và chẳng có ai nghĩ tốt về bạn, tôi chẳng
cần biết tài khoản ngân hàng của bạn lớn đến thế nào, cuộc đời của bạn chỉ là một
thảm họa. Đó là phép thử chung cuộc cho biết bạn đã sống đời mình ra sao”.
Ông tiếp, “Vấn đề với tình yêu là bạn chẳng thể dùng tiền để mua được. Bạn
có thể mua tình dục. Bạn có thể mua những buổi tiệc vinh danh. Bạn có thể mua
những quyển cẩm nang nói rằng bạn tuyệt vời biết bao. Nhưng cách duy nhất để
được yêu là trở nên đáng để yêu. Quả thật khi bạn có rất nhiều tiền, bạn rất dễ
“ngứa tay”. Bạn nghĩ rằng bạn có thể viết một tấm ngân phiếu: Tôi mua một triệu
đô la tình yêu. Nhưng đời đâu phải thế. Tình yêu càng trao đi nhiều, càng nhận lại
nhiều”. Trong số những bài học Warren đã dạy tôi, có lẽ đây là bài quan trọng
nhất.
Những ai chỉ thấy Buffett đơn thuần là một người lựa chọn cổ phiếu tài ba
thì rõ là thiếu sót lớn. Trong bữa trưa từ thiện với chúng tôi, sự tử tế và tinh thần
phóng khoáng của ông thật không lẫn vào đâu được. Ông quyết tâm đem đến cho
chúng tôi nhiều giá trị hơn những gì chúng tôi có thể hy vọng hay mong đợi. Ông
ở đó để cho đi, cả cho tổ chức từ thiện GLIDE và cho chúng tôi, chứ không phải
để nhận. Ông không chỉ lịch thiệp và thân mật. Ông ở đó, hiện diện toàn tâm toàn
ý, cố gắng biến cơ hội ấy thành điều chúng tôi sẽ không bao giờ quên. Đây là một
trong những người giàu nhất thế giới, một người không thể thu lợi ích gì từ chúng
tôi, nhưng ông vẫn chăm sóc và đối đãi chúng tôi như thế đó.
Tôi cũng chứng kiến điều này vài năm sau đó, khi ông trao cơ hội cho
Mohnish và tôi viếng thăm văn phòng của ông, hay gửi tôi một mẩu giấy viết
rằng, “Đọc báo cáo thường niên vui vẻ nhé Guy”. Thông điệp viết vội này là một
hành động nhỏ của lòng tử tế của ông, nhưng có ý nghĩa rất lớn với tôi. Nếu có
một phần thưởng cho người hành động như thế, tôi đề nghị phần thưởng ấy đơn
giản là niềm vui sướng và sự nhẹ lòng mà ông có được từ cách sống thế này. Tôi
không tin ông cư xử như vậy với một dụng ý gì. Nhưng Warren, cũng như
