Trong Luận Ngữ, Khổng Tử đã nhiều lần luận đàm về lòng
thành tín, căn cứ vào ngôn luận của ông, lòng thành tín ít nhất có ba
điểm sau:
Thứ nhất, thực sự cầu thị. Biết thì nói là biết, không biết thì
nói là không biết, tuyệt đối không được làm việc bản thân rõ ràng
không biết nhưng lại mạo nhận là biết để lừa gạt người khác.
Thứ hai, nói phải làm, làm phải có kết quả. Lời nói ra cũng như
giọt nước đã hắt đi, không thể lấy lại được, cần phải nghiêm túc
thực hiện. Đồng thời, hành động nhất định phải có kết quả.
Thứ ba, làm trước nói sau. Bất kể khi nào, hành động cũng luôn
luôn chiến thắng lời nói.
Đồng thời, Khổng Tử còn nói với học trò rằng: giấu giếm
nhất thời, nhưng không thể giấu được cả đời, người không có lòng
thành tín cuối cùng tất nhiên sẽ bị lật tẩy, bị người khác khinh bỉ,
coi thường.
Ngoài ra, Khổng Tử đã khuyên răn chúng ta bằng chính giáo
huấn của bản thân mình rằng: Không được dễ dàng tin người khác,
phải “nghe người khác nói và quan sát người đó làm”, nếu không sẽ
gây ra tổn thất không cần thiết vì lòng tin dễ dãi đó.
Bài học:
1. Không có lòng thành tín, không ai có thể được người khác
tôn trọng và yêu mến.
2. Lòng thành tín là căn bản để một người có thể đứng vững,
một khi không có thành tín thì không thể làm được bất cứ việc
gì.
