I. GIỚI-HẠN VẤN-ĐỀ
Vấn-đề tiếng Nam ở vào trong phạm-vi một vấn-đề rộng-rãi hơn, phức-
tạp hơn – sự tiến-hóa của dân-tộc Việt-Nam. Ngày nay vấn-đề ấy tuy không
khẩn-cấp cho mọi vấn-đề về kinh-tế, hay chính-trị, nhưng trái lại nó có tính-
cách phổ-thông hơn hết. Thật vậy, đang khi những phong-trào tư-tưởng mới
phôi-thai, cùng những quyền-lợi kinh-tế, hầu gây nên những mối phân-tranh
mâu-thuẫn trong xã-hội, thì vấn đề ngôn-ngữ vẫn giữ được tính-cách quốc-
gia hoàn-toàn. Vì tất cả người Việt-Nam quan tâm đến tương-lai đất nước,
đối với vấn-đề này, đều mang quan-niệm chung, dẫu ở địa-vị nào cũng vậy.
Vài mươi năm trở lại đây, số xuất-bản bằng quốc-văn ngày càng nhiều.
Các hàng sách, các tòa báo ; các nhà in đua nhau xuất hiện. Sách và báo chí
quốc-ngữ chẳng những được người có học thức hoan nghênh, mà ngày càng
phổ cập trong dân chúng, đem lại cho mọi người những tư tưởng cùng sự
kiện hằng ngày. Thế đủ tỏ quốc dân ta đã quen đọc quen xem tin tức bằng
tiếng nói của mình. Lại cùng một chứng cớ cho ta nhận thấy rằng phái trí
thức trong nước dầu thuộc về cựu học hay tân học đều đã quan tâm đến vận
mệnh tiếng nước nhà một cách sốt sắng vậy.
Bắt đầu trong xã hội mới nhóm thành một phái thượng lưu phụng thờ
cây bút sắt, tuy không có vẻ thanh-cao thuần túy cho bằng, nhưng lại hoạt-
động và táo bạo hơn phái thượng-lưu xưa mà họ đã dần dần thay thế. Trong
hàng ngũ của các văn-sĩ thi-sĩ cùng các nhà viết báo mới ra đời, những kẻ
đem tài năng làm việc cho tiếng mẹ đẻ chiếm phần đông. Tuy không phải ai
ai cũng đã làm nên những văn-nghiệp rực rỡ, hay đặt tới mục đích vinh
quang nhưng phần nhiều sinh hoạt một cách đầy đủ phong lưu và được công
chúng yêu chuộng, nếu họ là những kẻ đã lành nghề hay biết tận tâm về
nghệ-thuật.
Một tiếng nôm na từ xưa bị khinh rẻ nay bỗng thấy mở rộng cửa các
học đường, và được liệt vào các chương-trình học-khóa. Từ nay các trẻ Việt-
Nam được học vỡ lòng bằng tiếng nói Việt-Nam. Tiếng nói mà chúng đã
