từng coi báo chí là kẻ thù nghịch với mình. Chế độ mới muốn phá tan sự ám
ảnh đó và làm đủ mọi thứ có thể làm được để coi báo chí, hay tất cả những
người cầm bút, là những người cùng đứng trên một chiến tuyến. Người biểu
lộ quan điểm này một cách rõ rệt và thành thật nhất là ông Nguyễn Khánh,
người một thời cầm đầu Hội Đồng Quân Nhân Cách Mạng, khi ông tuyên bố
rằng « sức mạnh của mỗi ngòi bút tương đương với một sư đoàn ». Tự do
báo chí trong thời kỳ ông Nguyễn Khánh nắm quyền cũng được coi là gần
hoàn hảo, ai muốn viết gì thì viết, kể cả viết những bài chống lại Ông
Nguyễn Khánh.
Nhưng trong môi trường thuận lợi đó, báo chí đã phát triển như thế nào
? Vẫn theo Linh Mục Thanh Lãng, báo chí đã đi vào một cơn lốc. Vào cuối
năm 1963, tổng số có 25 tờ báo. Tới năm 1964, con số này vọt lên 91. Hàng
loạt tờ nhật báo ra đời và hàng loạt tờ đóng cửa. Có tờ chỉ ra được 1 số ra
mắt rồi tạ từ ngay. Sang tới 1965, rút xuống còn 47 tờ hoạt động trong hỗn
loạn. Báo chí lúc đó như một khu rừng hoang, cây cối mọc lên và đổ xuống
không ngừng, trong khi mặt đất đã được làm cho tốt đẹp chuẩn bị cho nhiều
cây khác mọc tiếp, nhưng kết quả thu được thật chẳng có là bao. Hầu hết các
báo ít nhắm vào mục đích thông tin nghị luận như trước mà chỉ chú tâm phổ
biến loại văn chương sa đọa, hậu quả của một thời đại nhiễu nhương hỗn tạp
không ngừng.
Về phương diện chính trị, các biến cố quan trọng vẫn liên tiếp xảy ra
trong thời kỳ hậu cách mạng. Phe phái xung đột nhau, tôn giáo kình chống
nhau đã là những đề tài ngon cho báo chí khai thác. Mỗi phe, mỗi tôn giáo
đều có báo riêng, và những tờ báo này cứ việc lãng quên nhiệm vụ thông tin
trung thực để phục vụ quyền lợi phe nhóm.
Đứng trên một phương diện khác, thời kỳ hậu cách mạng cũng còn
được coi là thế hệ báo chí thương mại hóa. Tất cả đều hướng về việc kinh
doanh nhằm thu hút lời, và để đạt được mục đích này, báo chí được kỹ nghệ
hóa tới mức tối đa. Những kỹ thuật ấn loát mới được đem ra áp dụng để tăng
số phát hành, cùng với những máy móc tối tân nhằm giảm nhân lực. Từ tình
trạng này, báo chí lột xác với hai thay đổi lớn : hình thức mới lạ hơn, còn về
