Nói tóm lại, báo chí trong thời kỳ hậu Genève (và tiền Cách Mạng)
được chia ra làm hai giai đoạn : giai đoạn đầu báo chí sống thư thái dễ dàng
nhưng ít hiệu quả, còn giai đoạn sau, báo chí đã lập công lớn bên cuộc đấu
tranh chung của dân tộc.
6. BÁO CHÍ THỜI KỲ HẬU CÁCH MẠNG
Linh Mục Thanh Lãng, trong một bài viết trên tờ Văn Bút mang tựa đề
« Báo Chí Việt Nam và 100 năm xây dựng văn hóa » đã gọi thời kỳ hậu cách
mạng 1963 là « thế hệ thác loạn của báo chí ».
Thật vậy, năm 1964 mở đầu cho một giai đoạn mới đối với sinh hoạt
báo chí. Ngày 19-2-1964, nhà cầm quyền ban hành Sắc luật số 2/64 công
nhận quyền tự do ngôn luận và ấn định thể thức truy tố các tội trạng do báo
chí gây ra. Sắc luật này được coi là một biện pháp biểu lộ thiện chí của
chính quyền, muốn coi báo chí là một sinh hoạt cần thiết của xã hội, đồng
thời để cho người làm báo nhận thức được vai trò cao quý của mình và đừng
dùng vai trò đó vào mục đích tư lợi.
Hai tháng sau, cũng vẫn trong chiều hướng đầy thiện chí đó, chính
quyền lại cho ra đời Sắc luật số 10/64 ấn định quy chế xuất bản báo chí và
đồng thời tổ chức nền báo chí Việt Nam. Đây là một bước tiến mới đưa tới
một không khí mới trong đó báo chí có một chỗ đứng dễ thở hơn mọi thời
gian trước. Chưa hết, tới ngày 20-7-1964, chính quyền tăng cường thiện chí
của mình bằng một sắc luật mới đình chỉ sự kiểm duyệt đối với các nhật báo
và tạp chí có giấy phép xuất bản của Bộ Thông Tin trên toàn lãnh thổ Việt
Nam Cộng Hòa. Bằng sắc luật này, sự cố gắng của chính quyền trong chiều
hướng nâng đỡ báo chí và người cầm bút được coi là trọn vẹn. Cuối cùng,
bằng Nghị Định số 908 ngày 19-12-1964, nhà cầm quyền dành mọi dễ dãi
cho việc xuất bản báo của các đảng phái chính trị.
Tất cả những văn kiện pháp lý trên đây đều nhằm quy tụ vào một điều :
Chế độ đệ nhị Cộng Hòa muốn xóa bỏ mấy đòn mà chế độ trước đã từng
đăng lên để đè nén báo chí. Trong một giai đoạn lịch sử nào đó, chế độ cũ đã
