như ít có biến cố nào lớn ảnh hưởng tới các sinh hoạt bình thường của làng
báo, vốn đã tự ghép mình vào kỹ luật chung của quốc gia.
Tới năm 1956, nhà cầm quyền ban hành sắc lệnh số 23/TTP đình chỉ
việc kiểm duyệt báo chí. Không khí đổi mới hoàn toàn và trở thành thuận lợi
cho sự phát triển của báo chí. Một số giấy phép được cấp phát thêm và báo
ngày, báo tuần mới nối gót nhau xuất hiện giúp cho đường dư luận được
phong phú thêm. Thời kỳ này được coi là thuở vàng son của báo chí dưới
chế độ Đệ Nhất Cộng Hòa, trong đó, chủ nghĩa Cộng Hòa Nhân Vị vẫn
được phát triển mạnh mẽ.
Một điểm đáng lưu ý trong gian đoạn này là báo chí đã phải cạnh tranh
ráo riết để tồn tại. Sự cạnh tranh đó đã xảy ra theo hai chiều :
- Bên trong, báo chí cạnh tranh với nhau trong làng, tự cải tiến về nội
dung cũng như hình thức để đạt được sự hữu hiệu hơn.
- Bên ngoài, báo chí phải cạnh tranh với hệ thống truyền thanh đang hồi
tung ra những chương trình mới hấp dẫn hơn, và nếu báo chí không vươn
lên thì số độc giả sẽ giảm dần để chỉ theo dõi thời sự bằng cách nghe chương
trình phát thanh mà thôi.
Tình trạng tốt đẹp đó kéo dài cho tới năm 1959, khi nhiều biến cố chính
trị xảy ra, và nhà cầm quyền nhận thấy rằng báo chí đã khai thác ý nghĩa của
những biến cố này vào những mục đích phe phái. Để chận đứng sự lạm dụng
đó, dụ số 13 đã được khai sinh, ấn định hình phạt tù và tiền đối với những
trường hợp báo chí dùng diễn đàn ngôn luận xúi giục các hành động xâm
phạm an ninh quốc gia hoặc tạo những dư luận hoang mang trong quần
chúng. Mặc dầu vậy, nhiều vụ vi phạm luật lệ báo chí vẫn xảy ra và nhà cầm
quyền đã phải ban hành thêm Nghị Định 151/BTT/NĐ ấn định trách nhiệm
của người làm báo đối với an ninh chung của đất nước.
Sau đó chưa được bao lâu, chính quyền Ngô Đình Diệm bàng hoàng về
cả hai vụ Dinh Độc Lập bị ném bom và cuộc đảo chánh của Tướng Nguyễn
Chánh Thi lại buộc lòng phải xiết chặt báo chí thêm nữa. Trong khi tình hình
chính trị sôi động trở lại, chiến tranh cũng tái phát ở nhiều nơi, và cả hai mặt
