đều tăng cường độ một cách mau chóng. Báo chí lúc này phải đối phó với
hai thử thách nặng nề : nạn độc tài trên bình diện chính trị, và chiến tranh.
Tuy vậy, những người cầm bút vẫn ngang nhiên tiến tới để làm tròn sứ mệnh
thông tin, với ý thức cách mạng đã manh nha và mỗi ngày một thêm rõ rệt.
Tình trạng này kéo dài cho tới khoảng 1962 thì thời cơ đã chín mùi.
Chính quyền Ngô Đình Diệm, với đường lối độc tài sẵn có, đã thẳng tay đàn
áp các cơ quan ngôn luận một cách tàn bạo y như đàn áp các nhà chính trị
đối lập đang dương mũi dùi vào chế độ. Sang tới 1963 thì báo chí công khai
tạo dựng môi trường cho cuộc cách mạng cuối năm.
Nhìn chung vào tình trạng báo chí thời kỳ từ Hiệp Định Genève 1954
tới cuộc cách mạng 1963, chúng ta thấy ngay địa bàn hoạt động của nó trải
ra qua hai lãnh vực chính : chính trị và xã hội. Còn một lãnh vực nữa, lãnh
vực văn hóa, báo chí có góp phần sinh hoạt nhưng không mấy nổi bật. Về
phương diện chính trị, báo chí làm tròn sứ mạng tùy theo nhu cầu đòi hỏi.
Người làm báo trong thời gian này cũng có thể là nhà chính trị, dùng báo chí
làm phương tiện hoạt động song song với những hoạt động trên chính
trường. Nhưng cũng có những lúc báo chí tự dấn thân vào môi trường chính
trị khi xét thấy cần thiết. Còn về phương diện xã hội, báo chí tiếp nối truyền
thống cũ là góp phần nâng cao dân trí, đả phá những thành kiến sai lầm đồng
thời giới thiệu những nếp sống mới lạ và tiến bộ để xã hội có thể tiến tới một
khuôn mẫu tốt đẹp hơn. Hai vai trò chính trị và xã hội trên đây báo chí
không đóng cùng một lúc mà thường xen kẽ nhau một cách linh động tùy
theo nhu cầu giai đoạn của từng lãnh vực.
Nhưng trong khi thực hiện những nhiệm vụ mà thời cuộc giao phó, báo
chí cũng đã không tránh được những lỗi lầm và sơ sót, chẳng hạn tình trạng
lạm dụng quyền ngôn luận để mưu đồ những mục đích riêng tư, hay trường
hợp báo chí đã từ bỏ sứ mạng hướng dẫn dư luận của mình để chạy theo
những thị hiếu thấp kém của độc giả. Có lẽ vì lý do cạnh tranh mang tính
thương mại quá ráo riết nên một số báo không còn xứng đáng là những cơ
quan ngôn luận mà chỉ còn là phương tiện giải trí rẻ tiền.
