Nhưng kinh tế học đã phải vật lộn với những câu hỏi rộng hơn về cách
các xã hội loài người trên phương diện tổng thể vận hành. Các xã hội tiến bộ
tốt hơn với thị trường tự do và cạnh tranh hay bởi những người đồng thuận
và cùng nhau hợp tác? Thị trường tài chính nên đóng chính xác vai trò gì
trong sự tăng trưởng của nền kinh tế? Những loại câu hỏi này khó trả lời hơn
với các nguyên tắc kinh tế học đơn giản. Đó là một phần lý do tại sao nhiều
nhà kinh tế học đã không nhìn thấy cuộc khủng hoảng kinh tế gần đây đang
tiến đến. Và rất lâu trước khủng hoảng, các nhà kinh tế học đã sử dụng lý
thuyết của họ về thị trường tự do và suy nghĩ hợp lý để thiết kế lại toàn bộ
xã hội, chẳng hạn như ở châu Phi vào những năm 1980 và Nga vào những
năm 1990 sau khi chủ nghĩa cộng sản kết thúc. Kết quả là thảm họa. Các nhà
kinh tế học đã đẩy các nguyên tắc cơ bản của họ đi quá xa và không hiểu
được các khía cạnh chính trị và, xã hội rộng lớn hơn của các xã hội mà lý
thuyết của họ đã bỏ qua.
Nếu bạn nghiên cứu kinh tế học tại trường đại học, bạn chủ yếu học về
những nguyên tắc kinh tế học cơ bản đó. Chúng rất mạnh và hữu ích nhưng
bạn nên sử dụng chúng cẩn thận. Một số người nghĩ rằng chúng không thực
sự “khoa học” chút nào. Họ nói rằng bên dưới phương trình của các nhà
kinh tế học là một lý tưởng chính trị bảo thủ nói rằng thị trường tự do, cạnh
tranh và nỗ lực cá nhân là những gì quan trọng hơn tất cả những thứ khác.
Một vài năm trước, sinh viên ở Anh và Mỹ đã chán ngấy với các giáo viên
kinh tế học của họ và bước ra khỏi lớp học. Họ tin rằng kinh tế học là một sự
biến dạng của thực tế, và họ muốn nó chú trọng nhiều hơn đến thế giới thực,
vốn lộn xộn và không thể đoán trước và khó thu lại thành những phương
trình.
Nhưng cũng hãy nhớ rằng, trong quá trình lịch sử lâu dài mà chúng ta
đã thấy trong cuốn sách này, các nhà tư tưởng đã xem xét nền kinh tế theo
nhiều cách khác nhau và họ có đủ loại đức tin chính trị. Một số người ủng
hộ mạnh mẽ chủ nghĩa tư bản, một số muốn sửa chữa nó, một số muốn tiêu
diệt nó. Những gì có xu hướng bị loại ra khỏi các khóa học kinh tế cơ bản là
những ý tưởng của các nhà tư tưởng nổi loạn như Thorstein Veblen, Karl
Marx và Friedrich Hayek, và ngay cả những người được chấp nhận nhiều
