để gọi người, hay thứ này, là Thần, hay theos trong tiếng Hy Lạp. Ai nghĩ có một
vị thần ở ngoài kia được gọi là một người hữu thần (theist). Còn ai cho rằng
chẳng có vị thần nào ngoài kia sất mà loài người là đơn độc trong vũ trụ thì được
gọi là người vô thần (atheist). Ngành nghiên cứu về thần thánh và những gì các vị
ấy mong muốn từ chúng ta gọi là thần học (theology). Một câu hỏi lớn khác
chúng ta không ngừng tự hỏi là điều gì xảy đến cho chúng ta sau khi chết. Khi
chết thì ta chỉ chết thôi hay còn điều gì xảy đến nữa không? Nếu có điều gì khác
thì nó sẽ như thế nào?
Thứ được gọi là tôn giáo chính là những nỗ lực đầu tiên của chúng ta hòng
trả lời cho những câu hỏi như vậy. Câu trả lời của tôn giáo cho câu hỏi đầu tiên
khá đơn giản. Vũ trụ được tạo ra bởi một đấng quyền năng bên ngoài vũ trụ, một
số người gọi đó là Thượng Đế, đấng quyền năng này tiếp tục để tâm và tham gia
vào những gì Người đã tạo ra. Mỗi tôn giáo đều đưa ra một phiên bản khác nhau
về đấng quyền năng gọi là Thượng Đế này và điều Người đòi hỏi ở chúng ta,
nhưng mọi tôn giáo đều tin vào sự hiện hữu của đấng quyền năng đó dưới dạng
này hay dạng khác. Tôn giáo nói rằng chúng ta không đơn độc trong vũ trụ. Còn
có những thực tại, những chiều kích khác nằm ngoài sự tồn tại của chúng ta. Ta
gọi chúng là “siêu nhiên” vì chúng vượt ra ngoài thế giới tự nhiên mà ta vốn có
thể nắm bắt trực tiếp qua các giác quan.
Nếu niềm tin quan trọng nhất của tôn giáo là về sự tồn tại của một thực thể
nằm bên ngoài thế giới này mà ta gọi là Thượng Đế thì điều gì đã khơi mào cho
niềm tin đó và từ khi nào? Tất cả bắt đầu từ nhiều kỷ nguyên trước. Thực ra,
dường như chưa có lúc nào mà loài người lại không tin vào một thế giới siêu
nhiên nằm ngoài thế giới hiện tại. Và có thể chính thắc mắc về điều gì xảy ra sau
khi con người chết đi là câu hỏi đã mở màn cho tất cả. Tất cả loài vật đều chết đi,
nhưng duy nhất chỉ có loài người không đơn thuần để yên cho xác chết phân rã
ngay tại chỗ. Lần theo lịch sử xa xưa nhất có thể, con người dường như đã làm lễ
tang cho người chết. Và cách tổ chức các lễ tang cũng đã cho thấy nhiều điều về
những niềm tin sơ khai nhất của loài ngườii.
Dĩ nhiên, nói thế không có nghĩa là các loài vật khác không biết thương tiếc
đồng loại đã chết. Vô số bằng chứng về khả năng đó có ở nhiều động vật.
Edinburgh có một bức tượng nổi tiếng về chú chó Greyfriars Bobby, minh chứng
