Chương 3
NGUYÊN LÝ VỀ CẦU THỰC TẾ
I
Đ
ể khởi đầu, chúng ta cần đến một vài thuật ngữ mà sau này sẽ được định nghĩa chính xác. Trong một tình
trạng kỹ thuật, nguồn lực và các chi phí nhất định, việc nghiệp chủ sử dụng một số lao động nào đó bắt buộc ông
ta phải trả hai loại chi phí: một là số tiền phải trả cho các yếu tố sản xuất (không kể các nghiệp chủ khác) về các
dịch vụ của chúng mà chúng ta gọi là chi phí yếu tố của việc làm; hai là số tiền ông ta phải trả cho các nghiệp chủ
khác về những gì đã mua của họ, cộng với những tổn thất mà ông ta phải gánh chịu do sử dụng máy móc, số tiền
này được gọi là chi phí sử dụng của việc làm (user cost of the employment)
. Giá trị sản lượng vượt quá các chi
phí yếu tố và chi phí sử dụng là lợi nhuận, hay là, nhưng chúng ta thường gọi, thu nhập của nghiệp chủ. Chi phí
yếu tố cộng với lợi nhuận của nghiệp chủ sẽ là cái mà chúng ta định nghĩa là tổng thu nhập do việc sử dụng lao
động. Lợi nhuận của nghiệp chủ theo định nghĩa trên là số lượng mà ông ta cố gắng tối đa hoá khi ông ta quyết
định về khối lượng lao động sẽ được sử dụng. Đôi khi để cho thuận tiện, khi chúng ta xét việc đó theo quan điểm
của nghiệp chủ, chúng ta gọi tổng thu nhập (tức là chi phí yếu tố cộng với lợi nhuận) do việc sử dụng một lượng
lao động nhất định đem lại, là “doanh số” của số lao động được sử dụng đó. Mặt khác, giá cung tổng hợp
của
sản phẩm do một số lượng lao động nào đó sản xuất ra là số “dự kiến về doanh số” mà nghiệp chủ vừa đủ trả cho
số lao động đó
.
Suy ra là trong một tình trạng kỹ thuật, nguồn lực và chi phí yếu tố nhất định tính theo đơn vị lao động, số
lượng người làm trong mỗi xí nghiệp, mỗi ngành riêng biệt cũng như trong toàn bộ nền kinh tế tuỳ thuộc vào
doanh số mà các nghiệp chủ dự kiến thu được từ việc bán sản lượng tương ứng với số lao động được sử dụng
đó
Vì các nghiệp chủ cố gắng cố định số công nhân ở mức họ dự kiến có thể tối đa hoá chênh lệch giữa doanh số
với chi phí yếu tố.
Giả sử Z là giá cung tổng hợp của sản lượng khi sử dụng N nhân công, lúc đó mối liên hệ giữa Z và N có thể
viết là Z = ϕ(N) và gọi là hàm số cung tổng hợp
. Cũng như vậy, giả sử D là doanh số mà nhà kinh doanh mong
nhận được do sử dụng N nhân công, mối liên hệ giữa D và N có thể viết D = f(N) và gọi là hàm số cầu tổng hợp.
Bây giờ, nếu với một trị số nhất định của N, doanh số dự kiến lớn hơn giá cung tổng hợp, nghĩa là nếu D lớn
hơn Z, thì điều này sẽ khuyến khích nghiệp chủ tăng số nhân công làm việc nhiều hơn N và, nếu cần thiết, tăng
thêm chi phí để cạnh tranh với nhau nhằm thu hút các yếu tố sản xuất cho trị số N mà làm cho Z mà trở nên ngang
bằng với D. Như vậy khối lượng nhân công được xác định bởi giao điểm giữa hàm số cầu tổng hợp và hàm số
cung tổng hợp, vì tại giao điểm này, dự kiến về lợi nhuận của nghiệp chủ đạt được mức tối đa. Giá trị của D của
hàm số cầu tổng hợp mà ở đó nó bị cắt ngang bởi hàm số cung tổng hợp sẽ được gọi là nhu cầu thực tế. Vì điều
này là nội dung chủ yếu của Lý thuyết tổng quát về việc làm, một đối tượng mà chúng tôi phải trình bày, cho nên
trong các chương tiếp sau đây, chúng ta sẽ xem xét các yếu tố khác nhau mà hai hàm số này phải phụ thuộc vào
đó.
Mặt khác, lý thuyết cổ điển, mà thường được biểu thị rõ ràng trong lời tuyên bố rằng “cung tạo nên chính cầu
của nó” và tiếp tục làm cơ sở cho toàn bộ học thuyết kinh tế chính thống, liên quan đến giả thiết đặc biệt về mối
liên hệ giữa 2 hàm số trên. Vì “cung tạo nên chính cầu của nó” phải có nghĩa là f(N) và ϕ(N) bằng nhau đối với tất
cả các trị số của N, tức là đối với tất cả các mức sản lượng và việc làm, và khi có một sự gia tăng của Z ( = ϕ(N))
tương ứng với một sự gia tăng của N, thì D ( = f(N)) nhất thiết phải tăng lên cùng một lượng như Z. Nói một cách
khác, lý thuyết cổ điển giả định rằng giá cầu tổng hợp (hay doanh số) luôn luôn phù hợp với giá cung tổng hợp,
thành thử dù trị số của N là như thế nào chăng nữa thì doanh số D cũng có một giá trị ngang bằng với giá cung
