Cũng như vậy, chi phí sử dụng một tàu thuỷ, một nhà máy hay một cái máy, khi các loại này được cung ứng
thừa thãi, là chi phí thay thế ước tính được chiết khấu theo tỷ lệ phần trăm của chi phí trả lãi và chi phí bổ sung
hiện tại cho đến ngày dự tính sự dư thừa không còn nữa.
Chúng ta đã giả định trên đây rằng thiết bị sẽ được thay thế bằng những thứ tương tự khi đến kỳ hạn. Nếu
trang thiết bị không được thay thế bằng những thứ tương tự khi bị hao mòn thì chi phí sử dụng của nó phải được
tính bằng cách lấy một phần của chi phí sử dụng thiết bị mới sẽ được lắp đặt để thay thế thiết bị cũ khi bị phế thải
với điều kiện nâng suất của thiết bị cũ và mới tương đương nhau.
III
Độc giả cần lưu ý rằng khi trang thiết bị không lỗi thời mà chỉ dư thừa trong thời gian trước mắt, thì sự chênh
lệch giữa chi phí sử dụng thực tế và giá trị bình thường của nó (tức là giá trị khi không có trang thiết bị dư thừa và
không sử dụng đến) biến động theo khoảng thời gian dự tính sẽ trôi qua trước khi sự dư thừa đó sẽ không còn nữa.
Như vậy, nếu loại hình thiết bị được nói đến thuộc mọi thế hệ máy và không thể gộp tất cả làm một, khiến cho một
phần đáng kể của trang thiết bị hàng năm bị hư hao không dùng được nữa, thì chi phí sử dụng biên sẽ không giảm
xuống nhiều trừ khi sự dư thừa đạt tới một mức quá đáng. Trong trường hợp có sự suy thoái toàn diện, chi phí sử
dụng biên sẽ tuỳ thuộc vào chỗ là nghiệp chủ dự đoán sự suy thoái kéo dài bao lâu. Như vậy, việc đánh giá cung
lên cao khi công việc kinh doanh bắt đầu được cải thiện có thể một phần là do sự tăng thêm nhanh chóng của chi
phí sử dụng biên do có sự xem xét lại các dự kiến.
Trái ngược với ý kiến của các nhà kinh doanh, đôi khi đã có sự bàn cãi tranh luận cho rằng các kế hoạch
nhằm thanh lý các máy móc thiết bị dư thừa không thể đưa đến kết quả mong muốn là nâng cao giá cả trừ khi các
kế hoạch đó áp dụng cho toàn bộ các máy móc, thiết bị dư thừa. Nhưng khái niệm về chi phí sử dụng cho thấy
rằng việc loại bỏ (chẳng hạn) một nửa số máy móc, thiết bị không dùng đến có thể có tác dụng nâng cao giá cả
ngay lập tức. Thật vậy, chính sách này nâng cao chi phí sử dụng biên và do đó làm tăng giá cung hiện hành bằng
cách đưa thời điểm triệt tiêu sự dư thừa đó đến gần hơn. Như thế, các nhà kinh doanh sẽ mặc nhiên có trong đầu ý
niệm về chi phí sử dụng mặc dù họ không phát biểu ý niệm đó một cách rõ ràng.
Nếu chi phí bổ sung cao, thì chi phí sử dụng biên sẽ thấp khi có các máy móc, thiết bị dư thừa. Ngoài ra, khi
có số trang thiết bị dư thừa, chi phí yếu tố biên và chi phí sử dụng biên sẽ khó mà vượt quá nhiều giá trị bình quân
của chúng. Nếu cả hai điều kiện này được thoả mãn, sự tồn tại của số trang thiết bị dư thừa chắc có thể sẽ đưa hoạt
động của nghiệp chủ tới thua lỗ, và có thể là thua lỗ nặng nề. Sẽ không có một sự chuyển biến đột ngột từ tình
trạng kinh doanh này đến một lợi nhuận bình thường có được khi sự dư thừa máy móc, thiết bị triệt tiêu. Khi mức
dư thừa máy móc, thiết bị giảm bớt, thì chi phí sử dụng sẽ dần dần tăng cao, và lượng dôi của chi phí yếu tố (sản
xuất) và chi phí sử dụng biên so với mức trung bình có thể cũng dần dần tăng lên.
IV
Trong “Những nguyên lý kinh tế học” của Marshall (in lần thứ 6, trang 360) một phần chi phí sử dụng được
tính vào giá thành dưới đề mục “sự hao mòn thêm của thiết bị”. Nhưng không một hướng dẫn nào được đưa ra để
cho biết cách tính toán khoản này như thế nào và tầm quan trọng của nó ra sao. Trong cuốn Lý thuyết về thất
nghiệp (trang 42) của mình, Giáo sư Pigou dứt khoát cho rằng nói chung có thể bỏ qua phi đầu tư biên vào thiết bị
do có sản lượng biên: “Những chênh lệch vì độ hao mòn của thiết bị và về chi phí lao động phi thủ công được sử
dụng, mà gắn với những chênh lệch về sản lượng, thường được bỏ qua vì nói chung được coi là không quan trọng
lắm”
. Thực vậy, quan niệm cho rằng giảm đầu tư vào trang thiết bị bằng không ở điểm biên của sản xuất đã
xuyên suốt nhiều lý thuyết kinh tế gần đây. Nhưng toàn bộ vấn đề được làm sáng tỏ hoàn toàn khi cần giải thích
chính xác ý nghĩa giá cung của một doanh nghiệp riêng biệt.
Đúng là vì những lý do nêu trên, chi phí bảo quản các thiết bị không được sử dụng thường làm giảm mức chi
phí sử dụng biên, nhất là trong tình trạng kinh tế đình trệ có khả năng kéo dài. Tuy nhiên, một mức chi phí sử dụng
rất thấp ở cận biên không phải là đặc điểm của thời kỳ ngắn như vậy mà là của các tình huống và loại hình cụ thể
