LÝ DO CHO CÁC GIAO DỊCH M&A
Ngay từ đầu chương, chúng tôi đã đề cập một số nguyên nhân cho các
cuộc M&A (ví dụ: nhu cầu kiểm soát một nguồn cung cấp nguyên liệu thô
phục vụ cho sản xuất trong các cuộc sáp nhập dọc mang tính mở rộng giật
lùi về phía đầu nguồn cung – đây là lý do BP đưa ra khi mua lại TNK).
Nhưng thông thường, thông báo công khai của các bên tham gia lại mới chỉ
là phần nổi của tảng băng - chúng khác rất nhiều so với những nguyên nhân
chiến lược sâu xa đằng sau các giao dịch đó (giả sử rằng có tồn tại một
nguyên nhân như vậy).
Đã có rất nhiều ý kiến xoay quanh các lý do của những giao dịch M&A.
Theo bà Sarah Byrne-Quinn, Giám đốc nhóm phòng Phát triển chiến lược và
kinh doanh thuộc công ty Smith & Nephew, động cơ thúc đẩy các giao dịch
có thể là “do công ty đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các đối
thủ khác, do tình hình chính trị nội bộ trong công ty, do ban lãnh đạo muốn
thể hiện sự can đảm của mình hoặc do nhu cầu đẩy mạnh các chỉ số hoạt
động chính của các phòng ban nhằm đạt được các mục tiêu tăng trưởng...”.
Dù thế nào, trong các giao dịch, động cơ cá nhân và tài chính cũng là những
yếu tố không nhỏ so với các động cơ về chiến lược. Trong cả hai trường
hợp, để tránh bị chệch hướng, khiến các vấn đề phụ lại trở thành trọng tâm,
các công ty – trong khi vẫn quan tâm tới “chất lượng” căn bản và sâu xa của
một cuộc mua lại với giá cả phù hợp – cần phải duy trì thái độ cởi mở khi
theo đuổi một giao dịch, xây dựng các đội có nhiệm vụ xem xét lại những
quan điểm của công ty dựa theo tình hình thực tế và duy trì sự tập trung vào
chiến lược tổng thể của công ty.
Có rất nhiều lý do được đưa ra để giải thích cho việc thực hiện mỗi giao
dịch; đôi khi chúng mâu thuẫn và chồng chéo nhau. Nhìn chung, phổ biến
nhất là các lý do liên quan đến sức mạnh thị trường (khả năng tác động đến
giá cả thị trường của giao dịch – ND), tính hiệu quả (dưới nhiều hình thức),
đa dạng hóa ngành nghề kinh doanh, thông tin và những dấu hiệu, các vấn
đề của mỗi công ty, nghệ thuật quản lý và sự khoa trương, thuế má. Tôi sẽ
đề cập ngắn gọn về từng yếu tố này trong phần sau đây.
