gây ra hết... Con chó cái đó chĩa mũi vào và làm mọi thứ ở đó sôi sục lên
hết".
Đã có nhiều cuốn sách mổ xẻ biến cố tháng Mười Một năm 1963 và coi
sự lật đổ anh em họ Ngô như yếu tố then chốt dẫn đến việc Mỹ leo thang
chiến tranh ở Việt Nam. Nhưng những nghiên cứu lịch sử về vụ đảo chính
phần lớn đã không nhìn ra vai trò của bà Nhu. Làm thế nào mà một người
đàn bà thậm chí chưa tới bốn mươi tuổi - và cao chưa tới một mét sáu với
giày cao gót - có thể thu hút sự chú ý hoàn toàn của một siêu cường như
Mỹ, và lôi kéo nước Mỹ vào một cuộc xung đột sẽ kéo dài thêm một thập
kỷ và lấy đi mạng sống của hàng triệu người?
Tôi đã ở Paris để tìm hiểu - mặc dù, tôi phải thừa nhận, tôi hơi lo lắng.
Phóng viên hãng tin AP (Associated Press) Malcolm Browne, từng được
giải Pulitzer, viết trong hồi ký của ông rằng, từ "kinh nghiệm cá nhân" ông
biết bà Nhu "có thể là kẻ thù nguy hiểm nhất mà một người có thể gặp". Và
đó chính là điều gây tò mò. Rồng Cái là hình ảnh tưởng tượng kiểu Tây
phương về một người Đông phương - dâm dục, suy đồi, và nguy hiểm. Cái
khuôn mẫu độc ác này đã đúc ra những người đàn bà châu Á quyền lực
trước bà Nhu, như bà Tống Mỹ Linh, vợ Tưởng Giới Thạch và Từ Hi Thái
Hậu. Vụ án phản quốc Tokyo Rose, giọng nói nữ của chương trình phát
thanh tuyên truyền Nhật Bản trong Thế chiến thứ hai, vẫn còn in đậm trong
ký ức chung ở Mỹ khi bà Nhu buộc tội những người Mỹ ở Việt Nam đã
hành động như "những tên lính đánh thuê". Hậu quả là hình ảnh Rồng Cái
mà công chúng thấy ở bà Nhu là một chiều, như một tên vô lại ria xoắn
trong một kịch bản Hollywood tồi, mà như vậy thì hơi quá dễ dãi.
Mặc cho bạn nghĩ gì về bà, bà Nhu đã trực tiếp thò tay nhào nặn lịch sử.
Nhưng bà đã im lặng trong mấy chục năm. Dù nổi tiếng là bộc trực, bản
thân người đàn bà này đã cho thế giới biết rất ít về mình. Bà Nhu đã đuổi
phóng viên New York Times cuối cùng tìm cách tiếp cận bà ra khỏi thềm
nhà mình ở Ý vì quá ồn ào. Chuyện đó xảy ra vào năm 1986.
