Jung Chang và Jon Halliday
Mao: The Unknown Story
Chương 3
Ngay sau khi thành lập ĐCSTQ, Liên Xô đã bí mật xây dựng một trại huấn
luyện lính Trung quốc ở Siberia. Liên Xô cũng bí mật thành lập một tổ
chức tình báo với rất nhiều nhân viên của họ, theo kiểu KGB (Komitet
Gosudarstvennoi Bezopasnosti) và GRU (Glavnoye Razvedovatelnoye
Upravlenie, Main Intelligence Directorate), ở Quảng đông, Thượng Hải và
Bắc Kinh. Ngày 3-6-1921, hai nhân viên tình báo thuộc Ban Viễn Đông của
Cộng sản Quốc tế đệ tam, Nikolsky và Maring, tới Thượng Hải yêu cầu
ĐCSTQ tổ chức đại hội đảng lần thứ nhất. Khi đó ĐCSTQ đã thành lập
được 7 cơ sở, mỗi cơ sở được gửi hai đại biểu tham dự đại hội, và được
cung cấp 200 quan chi phí di chuyển. Số tiền 200 quan thời đó là rất lớn,
bằng hai năm lương của Mao. Đại diện Trường Sa là Mao Trạch đông và
một người bạn thân của ông tên Ho Shu-heng. Đây là bằng cớ đầu tiên Mao
nhận tiền của Liên Xô. Đại hội ĐCSTQ lần đầu này chỉ có 13 đại biểu, đại
diện cho 57 đảng viên, gồm toàn ký giả, sinh viên và thầy giáo. Không có
ai là công nhân. Ở đại hội này Mao hoàn toàn chìm lỉm, hầu như ông không
có phát biểu gì. Khi đại hội chấm dứt, mỗi đại biểu được phát 50 quan nữa
để đi về và Mao đã dùng số tiền này để đi thăm cảnh ở Hàng châu và người
bạn gái Si-Yung ở Nam kinh, dù lúc đó Mao vừa lấy người vợ thứ hai.
Người vợ thứ hai này tên là Dương Khai Tuệ, con gái của một người thầy
cũ của Mao. Dựa vào những bài thơ Mao viết khi tán tỉnh Dương Khai Tuệ,
ta có thể đoán biết là Mao thật lòng yêu Dương Khai Tuệ dù rằng tình yêu
này chắc hẳn đã kết thúc sau ngày cưới. Dương Khai Tuệ để lại một cuốn
nhật ký trong đó bà bày tỏ tình yêu với Mao một cách sâu sắc. Bà có 3 con
với Mao. Sau khi bị Mao bỏ rơi bà bị quân Tưởng bắt, và được đề nghị nếu
chấp thuận công khai tuyên bố ly dị Mao thì sẽ được tha bằng không thì sẽ
bị xử tử. Bà từ chối và bị xử tử ngày 14-11-1930 cùng với đứa con lớn, lúc
đó mới 8 tuổi. Cũng cần biết là dù yêu Mao sâu sắc, Dương Khai Tuệ lại rất
khinh bỉ CNCS.