Jung Chang và Jon Halliday
Mao: The Unknown Story
Chương 58
Mao có một thói quen có từ thời Trường chinh là viết. Ông viết về những
người đồng chí của ông, mà đã giúp ông gây dựng sự nghiệp (và cũng vì
ông họ phải chết tức tưởi). Trong những ngày cuối cùng của cuộc đời, ông
đem các bài viết đó ra đọc lại. Vương Minh vì tranh chức với ông đã bị ông
bỏ thuốc độc cho tê liệt, được đưa sang Nga trị bệnh và chết ở đó. Lưu
Thiếu Kỳ và Bành Đức Hoài là hai nạn nhân của cuộc Cách mạng văn hóa
của ông, mà ngay cả cái chết của họ ông vẫn phải giữ kín. Lâm Bưu, kẻ
tiếp tay đắc lực của ông thanh trừng các đồng chí của ông, cuối cùng cũng
bỏ trốn và rớt máy bay mà chết. Ông còn hận là chưa khám phá được hết
những người có liên hệ với Lâm Bưu trong âm mưu ám sát ông. Ông cũng
đọc lại những bài báo chính tay ông đã viết về Lưu Thiếu Kỳ và Chu Ân
Lai, và ông giận dữ bôi xóa đi những đoạn ông đã ca ngợi họ ngày đó.
Đặng Tiểu Bình là người duy nhất còn sống mà còn sống là còn nguy hiểm,
nhưng làm sao đây? Ông có trong tay bom nguyên tử thật đấy, nhưng làm
sao mà sử dụng nó?
Tham vọng bá chủ thế giới đã tan tành như mây khói. Ông đã thành công
xây dựng một định nghĩa cho một thế giới thứ ba, để hy vọng được họ coi
ông là lãnh tụ. Thế giới thứ ba thành hình, nhưng họ có nghe lời ông đâu.
Ông có lần đau đớn thú nhận với Kissinger: "Chỉ có hai cường quốc trên
thế giới, còn Trung quốc thì tụt hậu", đếm ngón tay, ông nói tiếp: "Mỹ, Liên
Xô, Châu Âu, Nhật, rồi mới đến Trung quốc. Chúng tôi đứng chót". Mao
cũng có nhận xét với Tổng thống Ford: "Người Trung quốc chỉ còn bắn
súng… không đạn" và "chửi thề".
Trong khi cay đắng nhìn tham vọng làm bá chủ thế giới không thành tựu,
ông không hề có chút hối tiếc nào đã hy sinh trên 70 triệu người Trung
