Jung Chang và Jon Halliday
Mao: The Unknown Story
Chương 21
Ngày 23-8-1939 Liên xô ký hiệp ước bất tương xâm với Đức quốc xã, và
tháng sau hai nước xâm lăng Ba Lan. Rất nhiều người TQ bất bình trước
chuyện này và lên án "quỷ dữ" Liên xô, trong số đó có giáo sư Trần Độc
Tú, người sáng lập ĐCSTQ. Trong khi Tưởng Giới Thạch lo ngại Liên xô
sẽ ký một hiệp ước tương tự với Nhật, và sẽ cùng với Nhật xâm lăng TQ thì
ngược lại Mao rất mừng rỡ, cho rằng nếu Liên xô xâm lăng TQ, chắc chắn
Mao sẽ được đưa lên cầm quyền chính phủ xô viết do Nga thành lập.
Đối nội Mao tiếp tục chính sách đánh Tưởng thay vì đánh Nhật. Không
những thế, Mao còn mượn tay Nhật đánh Tưởng bằng cách cung cấp tin tức
tình báo của quân đội Tưởng cho Nhật qua một nhân viên làm ở lãnh sự
quán Nhật ở Thượng Hải, tên Pan Hannian. Mao cũng không ngần ngại ký
một hiệp ước với Nhật, theo đó quân Nhật được toàn quyền sử dụng đường
xe lửa đông bộ TQ, đổi lại Nhật không được tấn công vào quân đội Mao.
Mùa xuân 1940 ở mặt trận phía bắc TQ, hồng quân dưới quyền điều khiển
của Chu Đức và Bành Đức Hoài đang chuẩn bị một cuộc tấn công quy mô
vào quân Nhật. Tưởng Giới Thạch, khi đó là tổng tư lệnh quân đội liên
quân Quốc-Cộng, mời Chu Đức về bàn kế hoạch. Trên đường về, Chu Đức
ghé Diên An và bị Mao giữ lại ở đây cho tới hết chiến tranh. Người thay
thế Chu Đức là Chu Ân Lai. Theo chiến lược của Mao kẻ thù mà hồng
quân nên đánh phải là Tưởng chứ không phải Nhật. Trong thời gian này,
Mao đã rất nhiều lần đánh điện yêu cầu Stalin đưa quân sang giúp ông đánh
Tưởng, nhưng Stalin chỉ giúp tiền bạc và vũ khí.
Tháng 5-1940 cuộc chiến Trung-Nhật càng ngày càng tồi tệ. Nhật bản bắt
đầu leo thang chiến tranh bằng cách thả bom thủ đô Trùng Khánh. Tư lệnh
quân đoàn 8 của hồng quân, Bành Đức Hoài ban lệnh hành quân, dù không
có sự đồng ý của Mao, phá huỷ các đường ray xe lửa vùng bắc bộ TQ,
nhằm ngăn cản bước tiến của quân Nhật về Trùng Khánh. Báo chí TQ ca
ngợi sự tấn công này là một đòn đánh vào tin đồn là quân đội TQ rạn nứt.
