lực Liên Xô trở nên ảm đạm. Đó là nguyên nhân cơ bản thúc đẩy
Liên Xô và các nước Đông Âu “diễn biến hoà binh”.
Những người dân chủ xã hội dùng biện pháp đoàn kết giai cấp tư
sản phát triển lực lượng sản xuất tiên tiến, đã thực hiện cùng giàu
có, chênh lệch ngày càng rút ngắn. Trọng các nước xã hội dân chủ
không còn nông thôn và nông dân. Theo tư liệu do một khách du
lịch thu thập hồi tháng 9-2003, tại thành phố nhỏ Bordeaux ở Pháp,
trên 70% thị dân có thu nhập trung bình 1.500 euro/tháng, những
người (vốn là nông dân) làm việc ở ngoại ô và các làng thu nhập
1.000 - 1.200 euro/tháng, tầng lớp cổ trắng có mức lương 1.800 -
2.000 euro/tháng, bác sĩ, luật sư, giáo sư cao hơn, có người lương
tháng 8.000 euro, thu nhập của các cổ đông xí nghiệp lớn, nhân
viên quản lý cấp cao, chủ trang trại nho còn vượt xa mức trên.
Cùng với sự phát triển của kinh tế tri thức và khoa học kỹ thuật, cơ
cấu ngành nghề không ngừng nâng cấp, cơ cấu đội ngũ sản, nghiệp
cũng đang thay đổi, biểu hiện chủ yếu là tầng lớp cổ xanh lấy lao
động chân tay là chính giảm mạnh, tầng lớp cổ trắng lấy lao động
trí óc là chính đang tăng nhanh. Ở Đức đầu thế kỷ 21, công nhân
cổ xanh chỉ chiếm 6% tầng lớp ăn lương, giai cấp công nhân -
được “Tuyên ngôn Đảng cộng sản” coi là quân chủ lực cách mạng
đối địch giai cấp tư sản nay đã biến thành thiểu số, và mức sống
của họ cũng đã cao hơn Tổng thống Rumani. Giai cấp công nhân
chẳng cần vùng lên làm cách mạng, theo đà phát triển của lực
lượng sản xuất, họ đã được “giải phóng” như vậy đó. Việc thu hẹp
ba chênh lệch lớn không trông chờ ở chủ nghĩa tư bản hoàn toàn
diệt vong, mà trông đợi ở chủ nghĩa tư bản phát triển cao.
Trong cuốn “Chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa
dân chủ” J. A Schumpiter, nhà lý luận về chủ nghĩa xã hội dân chủ,
