CHƯƠNG XIII
BỐN NĂM TRỜI TRONG NHÀ XE
Đọc thông báo về sự khám phá ra chất Ra-đi, một quần chúng bình
thường tin ngay rằng chất Ra-đi có thật, không chút nghi ngờ. Những người
mà trí phán đoán chưa được mài sắc và lại bị méo mó nghề nghiệp thường
giữ được một sức tưởng tượng mới mẻ. Họ sẵn sáng thừa nhận và ngưỡng
mộ bất cứ sự kiện bất ngờ gì, dù kì lạ mấy đi nữa.
Nhưng thái độ của nhà vật lý, người đồng nghiệp với ông bà Qui-ri,
đứng trước tin này, lại khác. Mấy đặc tính của hai chất Ra-đi và Pô-lô-ni làm
đảo lộn cả những thuyết căn bản từ bao thế kỉ nay vẫn được các nhà bác học
tin tưởng. Giải thích thế nào đây sự tỏa quang tự phát của những chất phóng
xạ? Khám phá này làm lay chuyển cả một loại khái niệm quen thuộc và trái
với nhiều ý kiến xưa nay vẫn được coi là vững chắc về thành phần vật chất.
Chính vì vậy mà thái độ của những nhà vật lý tỏ ra thận trọng. Tuy rất lưu ý
đến công trình của Pi-e và Ma-ri Qui-ri, biết rằng lĩnh vực này sẽ còn phát
triển vô tận, nhà vật lý vẫn chờ đợi những kết quả quyết định rồi mới có ý
kiến.
Nhà hóa học lại còn dứt khoát hơn nữa. Theo định nghĩa, nhà bác học
chỉ công nhận một chất mới sau khi đã có thể trông thấy, sờ mó, cân đo, thí
nghiệm với các a-xít, đựng trong lọ, và tính được trọng lượng nguyên tử của
chất đó.
Song cho đến nay, chưa ai trông thấy chất Ra-đi. Chưa ai biết trọng
lượng nguyên tử của Ra-đi và các nhà bác học, trung thành với nguyên tắc
của họ, kết luận: “Phi trọng lượng nguyên tử, không có Ra-đi. Hãy cho
chúng tôi xem chất Ra-đi, chúng tôi sẽ tin”.
Muốn chỉ rõ chất Ra-đi và Pô-lô-ni cho những ai còn hoài nghi,
muốn chứng minh cho thế giới biết “con đẻ” của họ và cũng để tự củng cố
thêm lòng tin, ông bà Qui-ri sẽ phải làm việc bốn năm trời nữa.
*
