CHƯƠNG I
“AN-CHIU”
Như mọi chủ nhật, trường trung học ở phố Nô-vô-lip-xki chìm đắm
trong im lặng. Dưới tấm da mặt nhà có khắc mấy tiếng Nga “Trường Nam
trung học”, cổng chính khóa chặt, hành lang toàn cột trông như một ngôi đền
bỏ hoang. Cuộc sống đã rút khỏi cái công trình kiến trúc chạy dài, thấp, chỉ
có một tầng gác này, khỏi những gian phòng sáng sủa, bàn kê hàng dọc, gỗ
đen, mặt bàn xây xát đầy vết dao con khắc tên kỷ niệm, chỉ nghe thấy tiếng
chuông chiều ở nhà thờ Đức Mẹ Đồng Trinh thong thả gióng, thỉnh thoảng
xen lẫn tiếng xe bò lọc cọc hoặc vó ngựa uể oải của chiếc xe khách “đô-rốt-
sca” từ ngoài phố vọng vào. Phía trong hàng rào vây quanh sân trường, bốn
cây tử đinh hương khẳng khiu, bụi bậm đang trổ hoa. Mùi hương ngào ngạt
thường làm khách qua đường, mặc diện ngày chủ nhật, bất giác ngoảnh lại,
ngạc nhiên. Chưa sang tháng sáu mà trời đã nóng. Ở Vác-xô-vi cái nóng
cũng khắc nghiệt, thấm thía như cái rét.
Bầu không khí tĩnh mịch của ngày chủ nhật ấy đang bị khuấy đảo. Từ
gian trái tầng dưới, nơi ở của ông Vla-đi-xoáp Xkhua-đốp-xki, giáo sư vật lý
đồng thời là hiệu phó, vọng ra những tiếng động bí mật như búa đập không
thành nhịp. Bỗng thấy xoảng một cái, một công trình xây dựng nào đó đổ
nhào; tiếp theo là tiếng trẻ con hò la, the thé. Rồi lại tiếng khua.
Rồi những mệnh lệnh ngắn gọn, bằng tiếng Ba Lan:
- Hê-la ơi, tao hết đạn rồi!
- Cái tháp! Dô-dếp ngắm cái tháp!
- Ma-ni-a! Tránh ra!
- Ấy chớ! Em mang thỏi gỗ đến mà!
Lại ầm ầm, bao nhiêu thỏi gỗ vuông rơi tung tóe xuống sàn đánh
bóng xi như lệnh vỡ: ngọn tháp không còn nữa. Tiếng hò hét càng loạn xạ.
Đạn bay tới tấp, trúng đích.
