khán giả hãy trở nên “cứng cỏi”, “biết đứng lên sau vấp ngã” và “học
cách không chỉ để tồn tại mà còn vượt xa sự sống còn: tìm ra mục
đích sống từ trong nghịch cảnh”.
Đại úy Coffee nói về sự lãnh đạo trong hoàn cảnh khó khăn, sống
với sự thay đổi trong những tình huống bất định, làm việc đội nhóm,
giá trị của lòng trung thành và sức mạnh của giao tiếp. “Những bài
học quan trọng nhất mà tôi học được đã giúp tôi và cả những người
bạn tù sống sót trong suốt những năm tháng đó”, ông nói, “điều đó
giúp tôi rất nhiều từ khi tôi trở về nhà và sẽ còn tiếp tục giúp tôi
nhiều trong tương lai.”
Matthew J Friedman, Giáo sư Tâm thần học ở Trường Y khoa
Dartmouth kiêm Giám đốc Trung tâm Quốc gia về Rối loạn căng
thẳng sau tổn thương, cho biết: các nghiên cứu về những binh sĩ giải
ngũ từ Thế chiến thứ hai cho thấy một điều gì đó trong những trải
nghiệm đã qua khiến bản thân họ thay đổi sâu sắc, cả về tâm hồn.
“Đúng, tôi đã chịu khổ nhiều”, những binh sĩ cho biết, “Nhưng tôi sẽ
không bao giờ đánh đổi kinh nghiệm này cho bất kỳ thứ gì trên thế
giới… Những điều tôi trải qua đã giúp tôi trở thành con người tốt
hơn ngày hôm nay.” Nhiều binh sĩ tin rằng, ngay cả khi bị chấn
thương nặng, tàn tật vĩnh viễn hay bị giam trong trại tù chiến tranh
nhiều năm, thì những trải nghiệm đó vẫn khiến họ thay đổi. Họ đi
qua thử thách một cách mạnh mẽ và kiên cường hơn trước rất nhiều.
Những câu chuyện kể trên không hề có ý nói rằng chiến tranh là
tốt. Tiến sĩ Calhoun và Tedeschi nhấn mạnh, “tất cả khủng hoảng
trong cuộc sống, mất mát và tổn thương là những điều không ai
mong muốn”. Bất kỳ sự phát triển nào bắt nguồn từ sự tổn thương
đều xuất phát từ nỗ lực đương đầu vượt qua hoàn cảnh, chứ không
đơn thuần vì sự tổn thương đó. Song, điều mà họ muốn chứng
minh là thậm chí sau khi chịu đựng tổn thương từ chiến tranh, con
người ta vẫn có thể tìm thấy một mặt phải.
