QUANG DŨNG
bài thơ "đêm bạch hạc" và "thiếu phụ
áo xanh"
C
hiều, mùa thu năm 1967. Ngã ba sông Bạch Hạc, Việt Trì. Chân trời
rực màu máu pha. Nhịp cầu sắt cong vành lược sập nghiêng xuống giữa
dòng. Trên nóc lô-cốt Pháp họng súng phòng không tháo láo dõi trời. Một
vùng hoang mênh mông, nhưng sôi sục ầm ào.
Mũ lá phết sơn xanh, áo vải bông nhuộm nâu loang từng vệt thuốc
nhuộm lẫn ngấn mồ hôi, quần ka-ki màu xi măng, gấu lơ -vê mòn bạc hai
mông và đầu gối, dép cao-su đen bóng, vạm vỡ nhưng người đàn ông xấp
xỉ tuổi năm mươi ấy toát lên vẻ mềm mại nào đó. Mũi cao, ria rậm, tóc rễ
tre, sợi nào còn đen thì đen mướt, sợi nào bạc thì cũng bạc hết mình. Đôi
mắt mở to ngơ ngác quan sát bên đầu cầu phao hàng giờ đồng hồ.
Chiếc túi vải bạt quàng chéo người, mất một bên khóa đồng… thi thoảng
lại được người đàn ông lén mở, rút cuốn sổ bìa nâu cắm cúi ghi chép kín
đáo, miệng lẩm nhẩm, đầu gật gật mơ màng… Mỗi bước đi, ông ta nhìn
quanh, cố thu nhỏ người càng bé càng tốt. Dường như ông đang rất khổ tâm
vì sự to lớn kềnh càng của mình. Dường như đang muốn xin lỗi một ai đó.
Cầu phao ngắt rời, mấy chiếc xà lan phủ vải bạt lừ đừ qua khe hẹp hé ra.
Hai đầu bến lốc nhốc xe tải um tùm nghi trang đỗ rời rạc cách nhau cả mấy
chục mét. Công nhân giao thông, công an chạy lên chạy xuống tất bật trong
khói diezen, hò hét khản giọng. Lái xe ghếch chân lên cửa kính hút thuốc
trầm tư. Bộ đội ngồi trên mâm pháo bất động như hình nhân.
Người đàn ông định hỏi một ai đó, nhưng chẳng ai sẵn có thời gian cho
ông. Bất chợt thấy mấy người lính pháo trực chiến trên nóc lô cốt, không
thể cưỡng lại ham muốn, háo hức nhưng kín đáo, ông nấp sau chiếc ca-nô
