cao nhất, đức tin Phúc Âm đã trở thành đề tài cho lịch sử văn hóa, và
sức mạnh tác dụng tinh thần của đức tin ấy đã hoàn toàn bị biến mất.
79.
Tình thế của thời đại ngày nay gồm hai mô tip: một là ý đồ muốn làm
giảm gánh nặng của hai nghìn năm tàn bạo, để có thể hạ thấp sức mạnh
của Kitô giáo, để một cách phi giới hạn, phi mức độ sức mạnh ma quỷ
tha hồ hoành hành và không còn ai cần chịu trách nhiệm về bản chất
của sự hư hỏng nữa.
Mô tip thứ hai là nỗi kinh hoàng của những tư duy nông nổi đang
tin tưởng vào sự phát triển của đời sống, những kẻ nhìn thấy mọi quyền
lực cơ bản thoát khỏi kỉ luật tinh thần và dưới chiêu bài hợp lí đẩy toàn
bộ sự sống con người đến bên bờ vực thẳm.
Bởi vì tính chất tư duy trong thời hiện đại, cái phương hướng gọi
là chủ nghĩa duy lí (rationalism) không phải sự tỉnh táo, không liên
quan gì đến nhận thức.
Trí tuệ là nhà tù của lợi ích, nguồn gốc của nó giống như của sự
đam mê sơ đẳng (Böhme gọi là Sternengeist) và chính vì thế nó ma quỷ
và tăm tối, ở cùng chỗ với các đặc tính khác như sự sợ hãi, sự keo bẩn,
sự kiêu ngạo, sự ghen tị, sự thù ghét và bản năng quyền lực.
80.
Có thể nhận ra một con người không có nền tảng tâm linh bởi dấu hiệu
sau đây: trong mọi trường hợp chỉ nhìn thấy sự vật một cách ngắn hạn.
Con người hiện đại đánh thức trí tuệ như một dấu hiệu phản kháng có
hiệu lực nhằm chống lại tôn giáo thời trung cổ. Và đánh thức niềm hoài
tưởng về chủ nghĩa nguyên thủy bởi họ cảm thấy kỉ luật của nền văn
minh như một gánh nặng. Nhưng rồi ít lâu sau họ mới nhận ra: một thế
gian còn tồi tệ hơn cả thời trung cổ đã xuất hiện, bởi không phải trí tuệ
