Đối với Nhật Bản trong cuộc Chiến tranh Thái Bình Dương, việc
những vật tư và binh sĩ được vận chuyển đến chiến trường phía Nam và
Trung Quốc như thế nào, việc bổ sung cung cấp lương thực và vật tư chiến
tranh cho đất nước từ những vùng đất ấy ra sao là vấn đề sinh tử. Nhật Bản
vốn là quốc đảo nghèo tài nguyên nên việc vận chuyển tài nguyên trên biển
cho đến giờ chính là sợi dây sinh mệnh để duy trì cuộc chiến lẫn cuộc sống
người dân theo đúng nghĩa đen.
Đảm đương việc vận chuyển vật tư trong nhiều trường hợp là những
tàu vận chuyển và cả thuyền viên được trưng dụng từ dân chúng. Mặc dù
lục quân và hải quân cũng có những tàu chiến dùng cho việc chuyên chở,
nhưng do số lượng vật tư quá lớn và thiếu thốn binh sĩ vận chuyển nên hải
quân và lục quân đã trưng dụng nhiều tàu hàng, tàu chở dầu và thậm chí cả
tàu đánh cá vào cuối cuộc chiến tranh để thực thi nhiều nhiệm vụ khác
nhau.
Tuy nhiên, vì thực hiện nhiệm vụ vận chuyển trong thời chiến nên
không biết lúc nào sẽ bị máy bay hay tàu ngầm địch tấn công. Thực tế, như
sau này thuật lại, số lượng tàu vận chuyển của dân bị đánh chìm trong thời
chiến lớn đến mức kinh ngạc. Để tránh đòn tấn công của địch và giữ mạng
sống, những tàu vận chuyển vốn phi vũ trang được trang bị thêm mấy khẩu
hỏa pháo. Những khẩu pháo được lục quân trang bị cho tàu vận chuyển vốn
là pháo dùng trên mặt đất và có “binh sĩ pháo binh” điều khiển súng pháo,
đảm đương nhiệm vụ giữ an toàn cho thuyền.
Tác giả Yoshindo Konami – người từng có kinh nghiệm làm lính pháo
binh trên thuyền trong cuộc chiến tranh – đã viết về lai lịch của những
người lính pháo thuyền đó trong quyển Đoàn thuyền vận chuyển không
được hộ vệ như sau:
“Ngày 5 tháng 8 năm Chiêu Hòa thứ mười sáu, binh đoàn pháo cao
xạ được thành lập từ Lục quân số hiệu 43 với binh lính chủ yếu là từ Liên
đội 1 pháo cao xạ Hamamatsu. Tiếp đó, vào ngày 10 tháng 10 cùng năm,
