Do dân chúng không nỡ nào nhìn thảm cảnh như vậy nên nghĩa trang
đã được sửa sang lại vào năm 1955 (năm Chiêu Hòa thứ ba mươi), sau
mười năm kể từ ngày bại trận. Những binh sĩ ngủ yên nơi vùng Hiroshima
này là những người đã gánh chịu phần lịch sử chiến tranh của Nhật Bản cận
đại. Tuy ngủ yên dưới mộ sâu rồi nhưng họ vẫn phải chứng kiến thảm họa
nguyên tử kinh hoàng và cả cuộc hỗn loạn sau khi Nhật Bản thua trận nữa.
Tôi đã đến thăm bia tưởng niệm các chiến sĩ pháo binh trên thuyền ở
núi Hijiyama này. Khi tôi đến núi Hijiyama, tầm nhìn chợt mở rộng không
giới hạn. Tôi có thể thấy trọn vẹn thành phố Hiroshima trải dài và cảng
Ujina thấp thoáng phía xa, có những đoàn thuyền vận chuyển chất đầy
những đội binh sĩ pháo binh đang lần lượt rời bến. Những binh sĩ không
hẹn ngày về chắc đã nhìn lại thành phố lần cuối cùng, bến cảng của quê
hương. Trên đỉnh đồi nhìn xuống cảng, vừa thoáng nhìn là biết ngay có một
bia tưởng niệm. Tấm bia đá có chiều ngang và chiều dài tầm hai tấm chiếu
tatami; trên bia đá đó, bên phải có để tượng Quan Âm, bên trái là mỏ neo
lớn. Trên đỉnh núi thưa thớt người qua lại, tôi đứng đó tắm mình trong làn
gió biển đang lặng lẽ thổi đến. Trên tấm bia có viết hàng chữ lớn “Bia
tưởng niệm”, bên dưới có ghi “Bia tưởng niệm lính pháo binh trên thuyền”.
Khi tôi tiến lại gần thì thấy bia đá có khắc thêm dòng chữ “Linh hồn các
thuyền viên chiến hữu hãy ngủ yên”. Tôi vòng ra mặt sau thấy có bia văn
được khắc, nói lên lý do dựng bia tưởng niệm này.
Bia văn
“Khi trước, trong lục quân Nhật Bản có đơn vị bộ đội pháo binh trên
thuyền, đã đồng tâm hiệp lực cùng với các thuyền viên trên tàu chuyển
hàng trong Chiến tranh Thái Bình Dương, đã xung phong ra tuyến đầu
chiến đấu mãnh liệt nơi vùng biển lớn nhưng bị tàu ngầm và phi cơ địch
tấn công mà chìm xuống biển cùng con thuyền có đến mấy vạn người.
Ngoài ra, để chuẩn bị cho việc chiến đấu mà một bộ phận lính pháo binh
tại Hijima (Philippines) sau này trong trận chiến Luzon đã phải vùi thây
