bất quá táng người — cũng chính là giấu người, người chết chôn sâu dưới
đất, mục đích là để cho kẻ khác không tìm thấy được, cậu ở bên trên tất
nhiên phát hiện thế chó nào được!”
Tuy nói như thế, nhưng cũng chẳng có ai rảnh mà đi săm soi cặn kẽ
bên trong ngôi cổ mộ này ra sao, vẫn là xử lí mấy cái vết thương quan trọng
hơn. Mặt mũi chân tay cả bốn người chi chít toàn là vết thương, nặn ra be
bét nước vàng, nước vàng chảy ra hết lại đến nước trong, phải nặn đến khi
nào ra được máu tươi thì mới được.
Bất quá chúng tôi ở binh đoàn nông khẩn và trấn thủ Bắc Đại Hoang,
lúc đi tham gia sản xuất, trên người cũng chẳng thiếu vết thương nhưng
tuyệt không ai mở miệng kêu khổ cả, trong binh đoàn có một câu như này
“Một năm phân bốn mùa, có mùa nào không khổ”, tại sao lại nói như thế?
Bởi vì thế này, khi xuân vừa mới đến, băng hãy còn chưa kịp tan hết, tầng
đất dưới chân toàn là băng vụn, một cuốc bổ xuống, chả khác gì bổ vào sắt
cứng, đào bới nguyên một ngày trời có thể khiến người ta mệt đến chết
luôn, lại nhìn đôi tay này, cổ tay rạn nứt, xoè bàn tay ra chỉ thấy vết phồng
rộp với vết máu bầm; rồi đến thời tháng phục thiên, tháng nóng nhất trong
cả mùa hè, mưa đổ như trút nước suốt mấy ngày, nước ngập đến đầu gối
vẫn còng lưng mà đào từng khối đất, đến tối về cởi giày ra xem, thật có thể
nói là da thịt nát bét; mùa thu thì lại là mùa của thảo trùng, nhất là đám
muỗi vằn sống trong cỏ rất thích hút máu người, toàn cắn vào những chỗ
hiểm, từng bầy muỗi bay kín trời bay vọt tới, có muốn trốn cũng chẳng có
chỗ nào mà chui vào được, mọi người đều sợ bị muỗi vằn cắn, càng sợ sẽ bị
nhiễm bệnh sốt rét, số người đã chết vì bệnh này không ít, chỉ có mỗi cách
cầm hương vòng hun muỗi. Muỗi vằn rất kị hương vòng, bị hun liên tục
mấy ngày liền bỏ đi, người trong binh đoàn thế nhưng cũng bị hun đến cay
xè cả hai mắt. Đợi đến khi hàn phong bắt đầu thổi tới, phải trốn trong địa
oa tử chịu đói chịu rét qua ngày sớm đã quen như cơm bữa, kể cả mấy
chuyện kiểu bị nhiễm lạnh, chân tay hoại tử, chỉ còn nước cắt cụt thành
người khuyết tật cũng không phải là không có.