Nghe cô nàng nói vậy, tôi mới bừng tình hiểu ra, mấy năm trước từng
có phong trào loại bỏ Tứ hủ tục, trong đó có hoạt động đập bỏ mộ phần của
giai cấp phong kiến trước kia, trong núi đào ra không ít cổ mộ, nhiều đồ vật
chôn theo trong mộ bị phá huỷ, chẳng qua có mỗi gạch mộ là không bị đập,
bởi do lò gạch địa phương không thể nào nung được số gạch khổng lồ lại
bền chắc như đống gạch mộ kia. Cổ mộ trong núi này, lớn có nhỏ có, có cái
từ thời nhà Liêu, có cái lại thời nhà Kim, mà còn có cái được xây dựng từ
sớm hơn nữa. Gạch mộ bên trong có loại vuông vắn gọn gàng chừng một
mét, tuy rằng đã chôn dưới đất gần trăm nghìn năm mà khi lấy ra vẫn còn
sáng bóng như mới, bên trên khắc hoa văn; cũng có một số loại nhỏ hơn,
trên gạch có vẽ hoa vẽ lá, gọi là gạch bích hoạ, mang ra khỏi lòng đất rồi
mà sắc thái vẫn cứ rực rỡ như lúc ban đầu, ngày nay cũng không thể nào
tạo ra được loại gạch chất lượng cực phẩm như thế. Bất quá gạch trong cổ
mộ là dùng cho người chết, người sống vĩnh viễn sao có khả năng dùng
được, mang xây nhà sợ rằng chẳng có ai dám ở, chỉ có thể đem đi làm
chuồng heo mà thôi, cho nên ở đây chuồng heo còn có giá trị hơn cả một
cái nhà. Dần dà mãi rồi thành quen, mọi người đối với chuyện này đều
nhắm mắt làm ngơ, không có người hỏi tới thì cũng chẳng ai rảnh đi nói
làm gì. Nói đi nói lại mãi đến đây, tôi chợt nhớ đến toà cổ mộ thời Liêu ở
Hắc Sơn Đầu, lúc chúng tôi còn ở trong mộ không hề thấy thi thể chủ nhân
lẫn đồ bồi táng đâu cả, có thể thấy trước kia đã có tên chuột đất nào đó vào
khoắng sạch đi rồi cũng nên, bất quá bức bích hoạ cửu vỹ yêu hồ khổng lồ
trên tường mộ khiến tôi mãi mãi không thể nào quên được. Chung quy tới
giờ vẫn không hề biết thân phận thực sự của chủ nhân ngôi mộ đó là gì, chỉ
thấy kích thước to lớn của bức bích hạ, xem ra lai lịch của vị kia chắc cũng
không hề nhỏ.
Tôi nhờ câu chuyện này mà quay qua hỏi Trăn Tử xem đã từng thấy
qua ngôi mộ nào mà trên mặt gạch có vẽ cửu vỹ yêu hồ chưa? Trăn Quả
đáp từ bé tới giờ chưa hề thấy loại gạch nào như vậy, nhưng ở trong rừng
sâu núi thẳm của vùng Đại Hưng An Lĩnh này lại truyền tai nhau không ít
truyền thuyết về cửu vỹ hồ ly, nàng hồi bé đã được nghe kể không ít. Người
