nhờ lúa gạo. Họ tận dụng từng mảnh đất để trồng lúa và hiếm khi bỏ hoang
đất đai.
Xứ Đàng Ngoài tiếp giáp Quảng Châu (Canton) về phía đông bắc, tiếp
giáp vương quốc Lào và xứ Bowes
về phía tây, tiếp giáp hai tỉnh Vân Nam
và Quảng Tây (còn gọi là Ai) của Trung Quốc về phía bắc, tiếp giáp vương
quốc Đàng Trong về phía nam và đông nam. Khí hậu ôn hòa từ tháng Chín
đến tháng Ba, đôi khi lạnh vào các tháng Một và Hai dù không bao giờ có
tuyết và băng giá. Các tháng Bốn, Năm và Sáu thường không lành bởi mưa,
mù trời và mặt trời chói lọi. Các tháng Sáu, Bảy, Tám là thời điểm cực nóng
trong năm. Gió ở đây thổi theo hai hướng bắc nam và nam bắc, mỗi hướng
đều sáu tháng. Từ tháng Năm đến tháng Tám là mùa đẹp nhất ở Đàng Ngoài
khi cây cối sum suê, ruộng đồng tươi tốt, phong cảnh trông thật đẹp mắt.
Những trận gió lớn ở đây được đám thủy thủ gọi là bão, người vùng này
gọi là Tanffoons
, hoành hành dữ dội ở đây và những vùng biển lân cận
không theo chu kỳ ổn định nào:
có khi 5 hoặc 6 năm một lần, có khi 8 hoặc 9 năm. Cho dù loại gió bão này không được gọi
cùng tên Tanffoons ở các vùng biển khác ở phương Đông, nhưng với sức tàn phá dữ dội như
thế có thể nói loại bão ở vùng vịnh Bengal và duyên hải Coromandel vốn được biết đến dưới
tên gọi Tượng phong (Elephant Wind) chẳng kém bão ở vùng Đàng Ngoài là mấy. Hậu quả của
loại bão này đối với đám thủy thủ thường rất thảm khốc. Tôi không thể tìm được một nhà thiên
văn học nào ở Đàng Ngoài để hỏi về xuất xứ của các trận bão trên, vậy nên tôi không thể khẳng
định rằng chúng được hình thành do những luồng khí thoát ra từ các vùng khai mỏ ở Nhật Bản.
Về diện tích của Đàng Ngoài, Taverniere đã sai lầm to khi cho rằng Đàng
Ngoài có diện tích tương đương nước Pháp. Những người trải nghiệm ở
Đàng Ngoài khẳng định vương quốc này chỉ nhỉnh hơn nước Bồ Đào Nha
một chút, dù dân số có thể nhiều gấp bốn lần. Taverniere cũng không mô tả
cụ thể về giới hạn đường biên cũng như diện tích của Đàng Ngoài.
Có một số đảo thuộc về vương quốc nằm trong vịnh Đàng Ngoài (vịnh
Bắc Bộ), hòn đảo lớn nhất được người địa phương gọi là Twon Bene
người Hà Lan gọi là đảo Rovers (đảo Kẻ Cướp). Hòn đảo này nằm ở vĩ độ
19 độ 15 phút bắc, dài 1,5 lý
, rộng tối đa nửa lý, phần lớn địa hình cao, cách
