(1986-1995), Trung Quốc mua nhà máy điện từng mớ một, cho đấu thầu có
khi cả hai, ba, hay bốn nhà máy một lúc, cái nào cũng từ vài trăm triệu đôla.
Họ gọi đó là chương trình nước rút (crash program).
Phải nhìn nhận hồi đó chúng tôi đã may mắn có Ngân hàng Paribas kề vai
sát cánh, và họ cũng lấy được cảm tình của Trung Quốc. Hẳn bạn không thể
tưởng tượng được sự hiện diện của Ngân hàng Paribas ấm áp như thế nào
cho công việc của chúng tôi, cứ như mình có cánh bay nhanh hơn. Thêm vào
đó, người đại diện của Paribas là người Pháp lai Hoa nói thạo tiếng quê mẹ,
nên người Hoa quý anh ấy lắm.
Và ngân hàng “quê nhà” này còn đóng nhiều vai trò khác. Đệ nhất công
lao của họ là giúp chúng tôi sớm đánh giá được những rủi ro. Bạn ạ, làm
kinh doanh là phải biết đo lường rủi ro. Ai đo non tay chắc chắn có ngày sẽ
vỡ trán. Thử hỏi có công ty nào đánh giá rủi ro kinh doanh giỏi hơn ngân
hàng khi mà nghề của họ là thu, chi tiền, mỗi lần đưa tiền cho ai cũng phải
đánh giá rủi ro, có khi phải làm việc này đến cả ngàn lần mỗi ngày… Thế
nên khi làm việc tại quốc gia nào, chúng tôi bao giờ cũng dùng dịch vụ của
ngân hàng quen thuộc tục lệ quốc gia ấy. Đó là chưa kể chính ngân hàng
cũng có đối tác nghề nghiệp tại chỗ, và những người này thường soi sáng
những mảng tối trong nền kinh tế bản xứ. Và tất nhiên, khi ngân hàng của
bạn có ý định rút lui khỏi thị trường thì bạn cũng nên noi theo gương ấy.
Tuy nhiên, ngân hàng không chỉ đóng vai trò của một máy nhiệt biểu hay
phong vũ biểu. Tôi còn nhớ trong suốt những năm làm việc, bao giờ cũng là
một ngân hàng cho tôi biết sớm những cuộc thay đổi nội các và những chiếc
ghế bộ trưởng tại nhiều nước. Biết trước thông tin thì mình có thời gian làm
quen với các vị này khi họ còn chưa nhậm chức, như thế mới quý.
Ngân hàng cũng luôn luôn cho chúng tôi biết trước những thay đổi trong
chính sách hối đoái, lãi suất. Đối với một dự án trị giá vài trăm triệu đôla, ít
ra bạn cũng tiết kiệm được vài triệu nhờ quản lý ngoại tệ một cách sắc sảo
và nhanh nhẹn. Trong cuộc thương thuyết, lấy giả thiết hối đoái đích xác là
một vũ khí lợi hại. Những ai làm việc thường trực trong ngành xuất nhập
