Hội họa hiện đại không còn nghi ngờ gì nữa có quan hệ họ hàng với Mặc
họa Trung Quốc. Nó chỉ có một sai lầm duy nhất, vẫn luôn xuất phát từ màu
đen, từ kinh nghiệm cảm giác, từ khách thể, và coi không gian là cái thụ
động và trống rỗng. Đây vẫn là sự sùng bái thần tượng (idolatria). Chủ
nghĩa hiện thực. Khách thể-phức tạp. Hậu trường. Đây vẫn chưa là thực tại.
Người họa sĩ hiện đại lớn là kẻ nhận ra không phải một cái gì hình thức
hóa tạo nặn ra hư vô, mà là hư vô tạo nặn, hình thức hóa ra một cái gì. Là
người hiểu, màu trắng, sự trống rỗng, khoảng không và chủ thể nhỏ nhất
không có ở bên ngoài, mà ở bên trong, không phải cái lộ thiên mà là tính
chất huyền thuật, không phải khách thể mà là chủ thể. Tôi cho rằng, hoàn
cảnh để người họa sĩ được sinh ra, phải chín muồi.
Chừng nào chúng ta mới chỉ nhìn thấy đường nét và các hình dạng trên
tranh, chừng đó chúng ta mới chỉ nhìn thấy nửa bức tranh. Giống như tranh
châu Âu thực chất chỉ là nửa bên ngoài của hiện thực. Chừng nào chúng ta
chưa hiểu rằng từ bên ngoài sự trống rỗng trắng tác động vào bên trong
không là gì khác, ngoài là một sức mạnh đã được hình thức hóa tác động từ
bên trong ra ngoài, chừng đó chúng ta hoàn toàn không thể am hiểu gì về
hiện thực thật sự của hội họa.
Sự im lặng
(Ghi chép về tranh Mặc họa Trung Quốc)
Feruccio Busoni trong tác phẩm Mũ học âm nhạc đã viết: trong âm nhạc
châu Âu, trong âm nhạc thực thụ ông chỉ thấy có hai yếu tố: một là fermata
(âm ngắt) và hai là quãng nghỉ.
Quãng nghỉ, sự im lặng, sự tĩnh lặng là sự dâng tràn đầy ắp cao nhất của
âm thanh. Điều này trong Mặc họa Trung Quốc là không gian trống rỗng, là
cái hư vô. Tranh châu Âu chín mươi tám phần trăm là âm nhạc và hai phần
trăm là quãng nghỉ (sự tĩnh lặng, khoảng không, sự phi xác định, sự im
lặng). Tranh Trung Quốc ít nhất sáu mươi phần trăm là quãng nghỉ, sự im
lặng và bốn mươi phần trăm là âm nhạc.
Tranh Mặc họa Trung Quốc bơi trong hư vô.
