Không thể sống hết đời sống dành cả cho kẻ khác nữa. Đời sống, càng cho
đi nhiều bao nhiêu, sự sung túc của nó đổ về càng tăng lên bấy nhiêu. Tôi
sống càng tích cực bao nhiêu, tôi càng tạo nhiều khả năng bấy nhiêu cho
người khác cũng sống tích cực như thế, để sự xuất hiện những con người
mạnh mẽ, vô tư và khỏe khoắn cũng tăng lên bấy nhiêu.
Logic của đời sống là nghịch lí, bởi logic của ngôn ngữ, của sự cô đơn,
của cộng đồng, của số phận và tinh thần là nghịch lí.
Cảm hứng của nhà thơ là trạng thái tất nhiên của đời sống? Đúng. Chủ
nghĩa kích động là trạng thái tất nhiên của đời sống? Đúng. Tại sao? Bởi
logic của sự sống là nghịch lí. Kẻ điên là kẻ thông thái? Kẻ thông thái điên?
Anh hề là kẻ thông thái? Đúng. "Thật tai hại, khi một thằng điên không biết
nói lấy một câu thông minh, khi bọn thông minh điên rồ như thế."
Không có thực thể nào thông minh hơn một anh hề. Trạng thái bình
thường của đời sống là sự điên rồ. Tinh thể xoáy. Đúng ra mà nói, kẻ ăn nói
đúng đắn nhất là kẻ mê sảng. Bởi vậy kẻ bị bản năng quyền lực quắp lấy,
tiêu phí cuộc đời vào đó, sẽ đánh mất toàn bộ. Bởi vậy kẻ ngồi bệt bên
đường quốc lộ và thiu thiu ngủ, kẻ đó thắng trọn vẹn.
Đời sống chỉ bắt đầu, nếu con người không biết cái gì sẽ tới. Đời sống
không có tác động vỗ về. Bởi vậy Thượng Đế tạo ra ngai vàng nhưng không
hề nghĩ đến việc ngự trên ngai vàng. Bởi vậy Arlequin - anh hề cười nhăn
nhở trên cả thế gian hài hước này.
Sự sống thể hiện theo hướng kẻ nào định giữ nó lại thì nó bốc hơi trên tay
kẻ đó, nếu đem gieo rắc khắp nơi, sự sống giàu có sẽ ngả vào lòng nó. Thế
gian không biết điều này.
Và bởi thế Goethe nói: Die Welt ein einzig grosser Tor - Thế gian là thằng
điên duy nhất, lớn nhất, Foolery does walk about the orb, like the sun, it
shines everywhere - Sự điên rồ dạo chơi tự do trên thế gian, như mặt trời
chiếu sáng khắp nơi.
Còn Arlequin - anh hề là kẻ tỉnh táo duy nhất.
