ta đã thí nghiệm, một tập thể người lao động cùng cuốc trên một mảnh
ruộng so với một người cuốc đơn lẻ, bao giờ những người trong một tập thể
cũng tạo được năng suất cao hơn. Một ngân hàng của nhà nước mạnh hơn
một nhà tư bản. Ông nói, chân lý là cụ thể. Cần phải hiểu rằng lúc này là lúc
cả nước đang dồn sức vào mục tiêu chiến lược là đánh thắng giặc Mỹ giành
độc lập thống nhất thì hợp tác hóa là con đường duy nhất đúng.
Ông Quyết Định quả nhiên là một năng lực chính trị đặc sắc. Chính
Toàn cũng không khỏi ngạc nhiên. Vẫn một giọng nói điều hòa, từ tốn,
không lên cao, thậm chí mềm mại, rủ rỉ rù rì, pha chút đùa nghịch, lần lần
từng bước một, ông đưa đám đông đang trong cơn thác lũ của những bức
xúc, phẫn khích trở lại tâm thái yên tĩnh, cân bằng. Mỗi lời nói của ông đều
có gốc, có nguồn và sự ích dụng. Không a dua, theo đuôi. Không nịnh nọt
mọi người. Không nao núng, dao động. Bí thư tỉnh ủy lúc này tưởng như
một cá thể cô độc, nhưng ngoài mềm trong cứng, thật sự là một linh hồn
thép, một lập trường kiên định, trước sau như một. Toàn nhận ra ông đã
thuyết phục mọi người, không chỉ bằng sự già dặn về chính trị, bằng tài
năng lý luận, bằng sự sáng láng của trí tuệ, bằng phong độ và cá tính riêng,
mà còn bằng niềm tin mạnh mẽ và bằng cái uy vững vàng của ông. Ông, thế
hệ ông có cái uy được tạo dựng bằng cả cuộc đời! Thêm nữa, như các danh
nhân, hình như ông còn tạo ra được một trường ảo giác, một sức thôi miên,
ít ra thì cũng là với riêng Toàn. Manh nha, từ trên diễn đài này, bí thư đã tự
phác thảo hình mẫu một tượng đài trong con mắt Toàn. Toàn, vốn là người
duy cảm.
Bức bối đã được giải tỏa căn bản. Một giờ sau, bí thư tỉnh ủy, bằng một
giọng chân thành trình bày bản tự phê bình của ban Thường vụ, trong đó
ông công nhận sự kém cỏi của cá nhân ông trước những khó khăn của cuộc
sống tích tụ từ lịch sử. Ông nói: Cái thời chúng tôi tay không vào tận hang ổ
của thổ ty chúa đất thuyết phục họ theo Việt Minh đánh Pháp xem ra còn dễ
hơn bây giờ! Bây giờ, nói thật với các đồng chí, nhiều lúc tôi thấy mình như
ở giữa đám sương mù, chỉ nhìn xa được có ba bước chân. Chúng tôi mới chỉ
