Đường mới rải cấp phối, xe đi nhiều, đã xuất hiện ổ gà. Lá ngụy trang
lòa xòa tỏa bóng mát dịu trước kính xe. Mặt ông Quyết Định trầm trầm
trong hồi ức. Đích liếc ngang sang phía ông Quyết Định, nhẩn nha:
- Mỗi ông trợ lý một tính một nết. Ông Duyễn vốn hương sư thì vui vẻ
cẩn thận. Ông Bình thì hiền lành dễ dãi. Ông Căn đúng là phong thái ông
thợ cạo, thung dung, đĩnh đạc, tỉ mẩn, thóc mách. Sắc sảo, nói năng vừa
thâm nho vừa ngang tàng bạo miệng thì phải là ông Đồng.
Toàn nghĩ, chân dung ông Đồng đẹp quá trong hồi ức của ông Quyết
Định. Còn bây giờ thì đúng là ông Đồng có tầm kiăn, có nghĩa khí, ăn nói
bạo tợn, và thâm thúy thật. Vẻ như trong đời, ông đã gặp phải nhiều điều
bất như ý, có lắm khúc mắc, không thuận chiều, nên mới sinh ra thất chí,
nhưng mà là cái thất chí của kẻ rất có ý thức về giá trị của mình. Nghe ông
ví mình như Lạn Tương Như trong tích chuyện với Liêm Pha thời Đông
Chu bên Tàu, Toàn đoán chừng ông với ông Văn Hiến quan hệ đã có trục
trặc, nhưng cũng phải công nhận rằng ông là con người bộc trực, thẳng
thắn, có chính kiến rõ ràng. Thì đấy, chính là ông đã khảng khái bảo vệ ý
kiến của mình trước ông Văn Hiến đó thôi! Ông còn dám ví ban Thường vụ
tỉnh ủy Hoàng Liên như bầy ngựa kéo cỗ xe năm ngựa! Rồi lại còn điểm
mặt từng con, chỉ ra từng khuyết tật của mỗi con; trừ ông Quyết Định ra,
còn thì chê bai tất. Người ta vẫn thường nói, muốn biết cấp trên thế nào, chỉ
cần hỏi anh cần vụ. Nhưng nghe ông Đồng, ông Bình, ông Căn, ông Duyễn
vừa ăn xíu dề cá vừa bình phẩm từng ông Thường vụ, thì Toàn nửa tin nửa
ngờ. Căn cứ vào kỳ hình dị tướng để đặt ra các hỗn danh châm chọc, hoặc
dựa vào đôi ba nét yểu nhược để quy kết thành một tính cách, thói thường
xưa nay vẫn vậy. Đám các ông trợ lý phải chăng cũng không ra khỏi vòng
quy tắc nọ?
Tuy vậy trong cái xô bồ phổ biến thường quy ấy, Toàn vẫn có thể lọc ra
được đôi ba nét phác thảo về từng người, từng nhân vật của cuốn sách từ
nay anh sẽ phải đọc ngày ngày. Với ông Quyết Định thì vẫn là một ấn tượng
