có phong độ khi tiến vào nhà gái, một gia đình gia giáo nổi tiếng ở nội
thành. Chỉ có mấy mụ hay hóng hớt vỉa hè là có dịp giảu mỏ dè bỉu: “Ối
dào! Tưởng cụ Thuý kén cho cô con gái xinh đẹp hiền thục một chàng rể to
cao đẹp trai con nhà giàu ai dè lại là một ông đồ Nghệ nghèo kiết, già, lùn,
mồm rộng”. Thói đời hời hợt ngộ nhận hay nhìn vào cái mẽ bên ngoài để
chôm chỉa, họ đâu biết chú rể ngày đó đã là một nhân vật kiệt xuất, tấm
gương cho bao thanh niên chuộng sự học để phụng sự tổ quốc noi theo.
Năm 19, tuổi huynh trưởng cùng một lúc đỗ đầu cả tú tài bản xứ lẫn tú tài
Tây có học bổng sang Pháp. Rồi đang học vào loại xuất sắc tại một trường
ở miền nam nước Pháp, huynh trưởng lại có suất học bổng tu nghiệp tại Đại
học Oxford lừng danh bên Anh quốc. Nhưng huynh trưởng khác người ở
chỗ học chỉ để lấy kiến thức chứ không lấy bằng cấp, rốt cuộc năm, sáu
năm du học không nhận một bằng cấp cụ thể nào, khi trở về nước cũng nhất
định không ra làm quan, chỉ đi dạy ở một trường tư thục tại Huế. Bởi thế,
không có gì đáng ngạc nhiên, là người có đủ công, dung, ngôn, hạnh như
trưởng nữ của huynh trưởng Hoàng Đạo Thuý khi tiếp xúc với đồng chí của
ba mình, đã có cảm tình ngay, rồi “tình trong như đã, mặt ngoài còn e” càng
ngày nàng càng khâm phục tài cao, trí lớn của chàng, bất chấp sự chênh
lệch về tuổi tác và những lời dèm pha của thiên hạ.
Sao người đầu tiên ông Nhị Nguyễn nhìn thấy trong cơn mê man kéo dài lại
là Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Tạ Quang Bửu, mà ông vẫn theo cách xưng
hô trên dưới ở đoàn Hướng đạo ngày xưa là “huynh trưởng”, và “tráng
sinh” chứ không phải những người thân nhất như vợ, con, bạn hữu? Câu
hỏi này không bao giờ có câu trả lời đơn giản bởi chỉ ông biết điều ấy và
giờ đây vùng nói của não đã bị thương tổn nặng làm ông vĩnh viễn câm
lặng.
Khi có điện báo lên gặp Thứ trưởng ngay, ông Nhị Nguyễn đã linh cảm hẳn
đây là một việc hệ trọng của đời ông (thời kỳ này ông Nhị Nguyễn là phó
giám đốc kỹ thuật của Đài Tiếng nói. Việt Nam và bộ phận của ông thuộc
