“Người nghiêm nghị ít có ý tưởng,” nhà thơ và nhà triết học Paul Vaéry nói.
“Người hay có ý tưởng thì chẳng bao giờ nghiêm nghị cả.”
“Cụm từ hấp dẫn nhất trong khoa học để báo tin về khám phá mới,” Isaac
Asimov, tác giả và là nhà hóa sinh nói, “không phải là ‘Eureka!’ (Tôi tìm ra
rồi!), mà là ‘Thật hài hước…’”
Chính thế, chẳng có gì ngạc nhiên khi hài hước và mọi hình thức sáng tạo là
bạn nối khố của nhau.
Suy cho cùng, như nhà báo Arthur Koestler đã chỉ ra, cái gốc của hài hước
cũng là cái gốc của sáng tạo, sự kết hợp tình cờ của những thành phần khác
biệt để tạo ra một tổng thể mới có ý nghĩa; bước rẽ trái bất ngờ khi bạn cứ
nghĩ phải đi đường thẳng; sự “song hợp” (như Koestler đặt tên), hai hệ quy
chiếu chập lại với nhau.
Hãy lắng nghe đoạn hội thoại sau đây với sự hài hước, để xem nó như thế
nào:
“Sao tôi có thể tin vào Chúa cơ chứ?” Woody Allen hỏi, “khi mới tuần
trước thôi lưỡi tôi bị dính vào trục quay của máy đánh chữ điện tử.”
“Chiến thắng chưa chắc đã thuộc về người nào nhanh hơn hay khỏe hơn,”
Damon Runyon nói, “nhưng khi đánh cược thì phải đặt vào họ.”
“Im nào, anh ta giải thích rồi,” Ring Lardner viết.
Trong mọi trường hợp, suy nghĩ của bạn đang theo một hướng rồi bất chợt
bị chuyển sang hướng khác và kỳ diệu thay, hướng đi mới mẻ không định
trước này lại hoàn toàn hợp lý. Rồi một điều mới ra đời. Sau khi nhìn lại, ta
thấy nó thật hiển nhiên.
Chà! Nhưng ý tưởng cũng giống y như vậy. Sự kết hợp tình cờ của hai
“nhân tố cũ” để tạo nên một tổng thể mới có ý nghĩa, “hai ma trận tư tưởng”
