ra khỏi thế giới này; nhưng phần lớn trong đó lại cũng xác định hướng
dẫn ta trở nên những con người tử tế hơn trong thế giới này. Có thể có
những bất đồng không giải quyết được về siêu hình và thần học,
nhưng có lẽ điều chúng ta ưa thích hơn là việc đồng ý chấp nhận thử
thách trở nên “một người tốt hơn”. Ta hãy cùng nhớ lại lời nói của
Paulus viết rằng “Hoa trái của Thánh Linh là bác ái, hoan lạc, bình an,
nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền hòa, tiết độ” [Galát 5:22-
23].
Tập sách này tập trung vào việc lý thuyết hóa tổng quát và đã ít đề
cập đến nghệ thuật. Để kết thúc, xin cho tôi nhắc đến việc văn chương,
hội họa, sân khấu và nhạc kịch trình bày cho chúng ta với hình ảnh,
nhưng trong một nghĩa khác rất “hiện thực”, những trường hợp của
nam nhân và phụ nữ trong suy tư và xúc cảm, hành động và ca hát.
Trong thế giới lớn nhất của nghệ thuật, sự hiểu biết của chúng ta về
Bản tính con người được mở rộng và đào sâu, dẫu thường không phải
theo cách mà chúng ta có thể diễn tả được qua ngôn ngữ. Ngược lại,
nhiều cuộn phim hay tuồng quảng cáo làm vui nhộn một cách bình
dân và chỉ tăng cường những mẫu rập khuôn hơn là đào sâu tư tưởng
hiểu biết của chúng ta. (Platon đã từ lâu cho thấy ảnh hưởng như thế
nào các “phương tiện truyền thông” (“media”) có thể đưa lại (tốt hơn
hay xấu hơn)). Nghệ thuật trong điều kiện tốt nhất có thể giải phóng
những tưởng tượng của chúng ta khỏi sự chuyên chế của sự thường
ngày, của lũy tre làng, và cả của những gì đương đại.
Bản tính con người là một chủ đề vượt trên các rào cản giữa khoa
học, nhân văn và tôn giáo. Các vấn đề xã hội và chính trị trong các xã
hội của chúng ta và trên cả thế giới lớn tiếng kêu gọi cho một sự hiểu
biết tốt đẹp hơn về những con người và những nền văn hóa khác. Các
vấn đề kỹ thuật thường được giải quyết, nhưng xem như các vấn đề
chính trị, xã hội và văn hóa thì không thể vượt qua. Một số người phân
tích chính sách xem như khẳng định rằng, các quốc gia và các nền văn
hóa vẫn luôn sẽ là những kẻ thù không giới hạn với nhau, nên họ tiếp
