(Lôret kể chuyện).
Ngồi bên Filoxt'rat, Lôret nghe mọi người khen chàng Becgamanh ranh
mãnh. Nàng hiểu là đã đến lượt mình, và không đợi người ta ra hiệu, mỉm
cười nói bắt đầu nói:
- Các chị gái yêu quý, câu chuyện vừa được kể khiến tôi cũng muốn nói
với các chị về một anh thị thần dễ ưa, đã đả kích, không phải là không hiệu
quả, tính tham lam của một phú thương thiên ức vạn tài. Nếu truyện của tôi
kết thúc hơi giống truyện trước, thì nó cũng không phải là kém thú vị đối
với các chị, theo tôi nghĩ chính bởi vì sự thành công may mắn của nó.
Ở Giênơ ngày trước - đã lâu lắm rồi - có một nhà quý tộc tên là Ecminô
Grimanđi. Theo ý nghĩ chung của mọi người, ruộng đất mênh mông và tiền
bạc của ông đã đưa ông ta lên một địa vị cao hơn nhiều so với bất cứ người
thị dân cự phú nào mà người ta được biết ở nước Ý hồi đó. Song, nếu ông
ta giàu có hơn bất cứ người Ý nào thì về tính keo kiệt và riết róng, ông ta
lại vượt xa vô kể tất cả những người keo kiệt và tất cả những người riết
róng trên đời. Bàn chuyện đối xử hào hiệp với người khác ư? Ông ta chỉ
thắt chặt túi tiền lại. Như vậy cũng chưa là gì hết. Nhưng trái với thói
thường người Giênơ, rất ham mê thanh lịch, ông ta chịu đựng những thiếu
thốn to lớn để khỏi tiêu pha. Cả về khoản ăn uống, ông ta cũng làm thế. Do
đó, ta không lạ gì khi công luận đã bỏ rơi tên "Grimanđi", để chỉ gọi ông ta
là "Eminô keo kiệt" thôi. Trong khi Ecminô dành dụm làm tăng của cải của
mình lên thì có một anh thị thần dễ ưa, điệu bộ và nói năng lịch sự, tên là
Ghiôm Buôcxie, đến thành Giênơ. Anh ta chẳng có gì giống những anh thị
thần ngày nay. Thật xấu hổ cho phẩm cách thảm hại và đồi bại của những
người quý tộc bây giờ, những lãnh chúa của ta bây giờ, ít ra của những
người được coi là thế. Đúng hơn phải cho các thị thần của họ là những con
lừa đáng yêu, vì chúng được nuôi trong bùn nhơ và trong sự đê tiện của
những tên hoàn toàn đểu cáng, chứ không phải trong lề lối thanh lịch. Ngày
xưa, hoạt động hàng ngày của - các thị thần và mục đích sự khổ công của
họ là gì? Họ cố gắng phục hồi lại sự hòa hiếu, khi xảy ra những cuộc xung
đột hay hiềm thù giữa các nhà quý tộc. Họ khuyến khích những cuộc hôn
