đều giết sạch, sau đó lên ngôi, về sau ông qui y Phật giáo, trở thành vị quân
vương hộ pháp vĩ đại nhất trong lịch sử Ấn Độ. Ngài Huyền Trang có cho
Thái Tông biết do công đức của Thái Tông đối với quốc gia và Phật giáo,
Thái Tông sẽ được các Bồ tát ủng hộ, vãng sinh thế giới Tây phương cực
lạc hay không? Chắc một điều là ngài Huyền Trang dùng những lời Phật
dạy để vơi nhẹ nỗi thống khổ trong lòng Thái Tông. Thái Tông thường nhìn
trời thở dài hận là gặp ngài Huyền Trang quá trễ.
Đem theo những tiếc nuối, Thái Tông đã băng hà vào Công nguyên 649.
Lúc đó ngài Huyền Trang ở bên cạnh ông.
Thái Tông được an táng trên núi Cửu Tông, cách Tây An 100 dặm. Vào
một ngày đẹp trời, tôi cùng chị Lý xuất hành đến đó. Vì ít du khách, giao
thông không thuận tiện, đường lại hẹp, khắp nơi hoang vắng, thỉnh thoảng
có vài vườn trái cây. Phía trước là ngọn núi cao chót vót chọc thẳng mây.
Chị Lý vui mừng nói: “Nhìn kìa, Thiệu Lăng. Thái Tông được an táng trên
núi.”
Chúng tôi đi theo con đường nhỏ lên núi, lăng mộ kiến tạo dựa vào núi,
nhưng so với tượng binh mã đời Tần thì vô cùng đơn giản. “Thái Tông
không muốn tốn nhiều tiền của xây lăng mộ, cũng không muốn chôn chung
với châu bảo - những vật này sẽ lôi cuốn những kẻ trộm mộ. Ông làm như
vậy thì mọi người cũng bắt chước làm theo”- chị Lý chỉ một ngôi mộ xa xa
nói với tôi. Tuy không tráng lệ, nhưng Thiệu Lăng là lăng mộ hoàng gia lớn
nhất Trung Quốc, mai táng cả Hoàng hậu, phi tần, con cháu của Thái Tông,
thêm vào những vị quan văn võ trung thành nhất, luôn sống chết cùng ông.
Đi hơn một tiếng, chúng tôi đến một khoảng đất rộng ở lưng chừng núi,
trên mặt đất ngổn ngang những bia đá và gạch vuông màu tro. Nơi đây vốn
là đàn tế tại cửa bắc của lăng mộ, lập tượng đá sáu con tuấn mã thời sinh
tiền Thái Tông thường cưỡi, hai con trong số này vào đầu thế kỷ XX bị
trộm đem sang Mỹ, hiện tại trưng bày trong Viện bảo tàng trường Đại học
Pennsylvania của Mỹ, bốn con còn lại được đem về Viện bảo tàng Tây An
lưu giữ. Tuy biết vị trí của cổng chính, nhưng lăng mộ của Thái Tông
không thể tìm ra. Có lẽ ông muốn mọi người lập bia kỷ niệm ông trên ngọn
