Cao Tông. Vua đồng ý, vì Phật tháp dù sao cũng nhỏ hơn tư tưởng vừa rồi.
Ngày đặt viên đá, Huyền Trang cho khắc lời tựa do Thái Tông và Cao Tông
viết cho kinh sách phiên dịch trên bia đá tại hai bên tường, hy vọng chúng
sẽ là bảo vật trấn giữ tháp. Lịch sử đã chứng minh sự nhìn xa của ngài
Huyền Trang. Công nguyên 842, Đường Võ Tông nghe lời của đạo sĩ Triệu
Quy Chân, trong ba năm đã phá hủy hơn 44600 ngôi tự Viện và Phật tháp,
cưỡng bức 26000 tăng ni hoàn tục, đây là sự công kích trầm trọng nhất đối
với Phật giáo trong lịch sử Trung Quốc, từ đây không thể phục hưng. Tuy
ngông cuồng diệt Phật, nhưng Đường Võ Tông không dám động đến chùa
và tháp có văn bia của tổ tông. Tháp Đại Nhạn thoát được lần đó và kiếp
nạn về sau. Trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa vẫn tồn tại không bị hư hoại.
Từ ngọn Cửu Tông, xe chạy về hướng huyện Càn, nơi đây giao thông
thuận tiện hơn, vì vậy khu lăng mộ cũng được bảo quản tốt, thêm vào Võ
Tắc Thiên là vị nữ hoàng duy nhất trong lịch sử Trung Quốc, nên rất được
quan tâm. Nơi đây du khách đông như hội, xe du lịch chạy thẳng đến trước
thần đạo của lăng mộ. Hai bên thần đạo là những tượng đá cao lớn, trước
hết là những động vật dị quốc như đà điểu, tiếp đến là chiến mã có dây
cương, sau cùng là văn võ bá quan. Bên phải thần đạo còn có 61 tượng
quốc vương nước ngoài, to lớn bằng người thật. Dường như khi còn sống,
họ được Đại Đường bảo hộ, nên khi chết họ đứng đây giữ mộ đế vương
Trung Quốc.
Mọi du khách, kể cả tôi và chị Lý, đều có hứng thú với bia mộ Võ Tắc
Thiên, đây là bia do chính bà lập. Bia cao lớn nhưng không có một chữ.
Trong lịch sử Trung Quốc, chưa có nhân vật nào như Võ Tắc Thiên làm
khởi phát nhiều cuộc tranh luận kịch liệt như vậy. Điều này cũng dễ hiểu, vì
bắt đầu từ thời Khổng Tử, phụ nữ luôn bị xem là thấp kém. Sinh được bé
trai cả nhà đều mừng, sinh bé gái cả nhà khóc. Con gái, vợ, mẹ - là những
gì phụ nữ có thể làm. Trong điển tích của Nho gia Trung Quốc, phụ nữ
không được tham dự triều chính, đương nhiên trong lịch sử cũng có vài
Hoàng hậu và phi tần tham chính, nhưng chưa có ai tự đẩy chồng và con
sang một bên, chính mình ngồi lên ngai vàng.
