tâng bốc về kỷ nguyên Andropov. Rốt cuộc đó chỉ là “phủi bụi khi mức độ
vượt quá tiêu chuẩn vệ sinh tối thiểu”. A. N. Yakovlev, Predislovie, Obval,
Posleslovie (Moskva, Novosti, 1992), tr. 102. Người phụ tá của Andropov
dính líu nhiều nhất là Arkady Volsky và ông ta đã đưa ra nhiều lời giải
thích khác nhau về tình tiết. Angus Roxburgh, The Second Russian
Revolution (London, BBC Books, 1991), tr. 17; Brown, The Gorbachev
Factor, tr. 67-69 Tác giả đã tổ chức một hội nghị về Gorbachev và các nhà
lãnh đạo Liên Xô tại trường Đại học London, có mời các đại biểu nước
ngoài và Văn phòng Khối Thịnh vượng chung tham dự. Họ từ chối và sau
đó giải thích rằng nếu báo chí viết là các viện sĩ và các nhà ngoại giao tỏ ra
thiên vị với Gorbachev thì điều này có thể bị những kẻ trong Điện Kremlin
lợi dụng để gièm pha chống lại ông ta. Một người hợp với phương Tây hẳn
là không hợp với Điện Kremlin. Một dấu hiệu nghiêm trọng của vấn đề có
thể được phát hiện từ thực tế là năm 1979 và 1980, sau khi các thanh tra
thanh sát 20 nghìn loại máy móc và các dụng cụ chế tạo máy móc tại Liên
bang Xô viết, khoảng 1/3 số máy móc đó đã không còn được sản xuất và về
cơ bản được hiện đại hóa. Gorbachev tuyên bố trong một bài diễn văn trước
phiên họp Ban Chấp hành Trung ương Đảng về khoa học và văn hóa ngày
6/1/1988. Bài này được đăng trên tờ Literaturnaya gazeta ngày 11/1/1988.
Gorbachev tự vệ truớc sự chỉ trích cuộc cải cách mà ông chủ trương không
được phiên họp Ban Chấp hành Trung ương tháng 4/1985 thông qua suôn
sẻ. Mối quan hệ giữa Gorbachev và Shevardnadze rất hòa hợp và sự gần
gũi giữa hai cá nhân này dường như ngày càng phát triển. Lần đầu họ gặp
nhau tại Hội nghị Đoàn Thanh niên Kosomol vào cuối năm 1950 và nhanh
chóng trở nên thân thiết. Từ Georgia đến Stavropol chỉ một quãng đường
ngắn và hai người này liên tục gặp gỡ trao đổi, thảo luận chính trị. Nhà
nghỉ của Bộ Chính trị của Gorbachev ở vùng Pitsunda, một địa điểm khá
đẹp và thơ mộng trên bờ Biển Đen thuộc Georgia, hai người luôn gặp gỡ
trao đổi tại đây. Shevardnadze sau này trở thành Chủ tịch Đảng ủy của
Georgia. Cả hai đều phản đối việc đưa quân vào Afghanistan. Khi giữ
cương vị Bí thư phụ trách nông nghiệp trong Ban Chấp hành Trung ương,
ông đã bảo vệ các cuộc thí nghiệm của Shevardnadze trong các khu vực