là quà tặng mà Thượng Đế dành riêng cho họ, nên giới giáo sĩ
không chấp nhận bất kỳ hình thức âm nhạc nào khác. Giáo hội coi
những loại âm nhạc khác là vô đạo đức, coi thường quyền lực tôn
giáo và yêu cầu triều đình thẳng tay trừng trị những ai sáng tác hoặc
biểu diễn thứ âm nhạc này. Tuy thế, các nhạc sĩ được gọi là
troubadour hay người hát rong, phần lớn là người Gitan, vẫn lén lút
sáng tạo âm nhạc theo cách riêng của họ. Việc họ chọn sống đời
lang bạt, rày đây mai đó cùng những gánh hát lưu động cũng là để
tránh sự truy nã của triều đình. Âm nhạc của họ phần lớn dựa vào
các truyền thuyết dân gian, một số sáng tạo ra những giai điệu sống
động, chủ yếu ca tụng tình người, nhất là tình yêu nam nữ. Đây là
loại âm nhạc bị Giáo hội lên án nặng nề nhưng lại được quần chúng
yêu thích nhất. Alfonso là một trong những người hát rong tài năng
và nổi tiếng trong cộng đồng Gitan. Ông có kiến thức sâu rộng và
chịu trách nhiệm dạy âm nhạc cho bọn trẻ trong đoàn. Tôi cũng
thường theo Pedro dự những buổi dạy của Alfonso để học lóm. Có
lần, Alfonso nói với chúng tôi:
- Hầu hết âm nhạc của tầng lớp quý tộc đều thiên về các âm thanh
lặp đi lặp lại, ngân thật dài để ca tụng thần linh hay vua chúa của họ.
Người Gitan chúng ta sử dụng nhạc khí theo cách riêng. Ví dụ, khi
gảy đàn luýt
, họ thường dùng phím gảy, còn chúng ta gảy đàn
bằng ngón tay, các con phải học cách gảy đàn này. Quý tộc sử dụng
đàn luýt như nhạc khí phụ, đệm theo âm điệu của nhạc khí chính,
còn chúng ta sử dụng đàn luýt như nhạc khí chính với âm thanh độc
lập để bày tỏ cảm xúc, không chấp nhận sự kiềm chế của bất cứ ai.
Chúng ta sử dụng nhạc khí bằng con tim để ca tụng tình người chứ
không ca tụng thần linh, vua chúa. Do đó, khi sử dụng đàn luýt, các
con phải để cho cảm xúc dẫn dắt, để cho những ngón tay rung động
theo trái tim, tiếng đàn con gảy lên phải ngân vang, hòa nhịp với
tiếng lòng. Âm nhạc được tạo ra bởi giai điệu và cảm xúc nên các
con phải cảm nhận đúng cảm xúc của mình trong lúc gảy đàn thì
mới tạo ra được thứ âm nhạc thực thụ. Muốn trở thành một nhạc sĩ,
các con phải biết rung động với mọi sự xảy ra xung quanh để có thể
nói lên những nỗi niềm, tâm tư, tình cảm của con người, vui cũng
như buồn, hoan lạc cũng như khổ đau. Còn khi cất tiếng hát, các
