“Nhân” của ngài đã được liên hệ chặt chẽ với “Đức”. Sự sáng tạo của ngài
trên mặt tư tưởng giáo dục là ngài chủ trương kết hợp “học” với “tư” - suy
xét và “Ôn cố nhi tri tân” - ôn lại cái cũ sẽ biết được điều mới. Ngài còn
chủ trương “Hữu giáo vô loại” - trong việc giáo dục không phân biệt hạng
người, “học nhi bất yến, hối nhân bất quyên” - việc học không biết thế nào
là đầy đủ, là thỏa mãn, việc dạy người không biết thế nào là mệt mỏi, chán
nản. Những điều này thật là vô cùng quý giá và thật là khó khăn ở trong xã
hội phong kiến. Ngoài ra, những ngôn luận như là “Tam nhân hành tất hữu
ngã sư yên” - Trong ba người cùng đi tất có một người làm thày của ta ở
trong đó, “Ngô nhật tam tỉnh ngô thân” - Mỗi ngày ta phải tự kiểm tra lại
mình ba lần, đều bao hàm những triết lý sâu sắc.
Những cống hiến của Khổng Tử cho loài người thật là lớn lao. Ngài đích
thực là một nhà tư tưởng mưu lược kiệt xuất.
