Các tiên sinh chưa dạy chúng thần những sự việc Tề Hoàn, Tân Văn
tranh bá.
Thần chưa từng được nghe nói qua bao giờ. Nếu đại vương nhất định bắt
thần phải kể ra, thế thì thần xin kể làm thế nào để xưng vương thiên hạ?
Tức thì Mạnh Tử nêu ra “Bảo dân nhi vương, mạc chi năng ngự dã”. Câu
này có nghĩa là: “Bảo vệ tốt cho dân chúng, thì có thể vô địch trong thiên
hạ, có thể xưng vương trong thiên hạ”.
Tề Tuyên Vương lại hỏi:
- Tiên sinh xem quả nhân có thể bảo vệ dân xưng vương thiên hạ được
không?
Mạnh Tử nói:
- Có thể.
Tề Tuyên Vương hỏi:
- Sao lại biết được quả nhân có thể?
Mạnh Tử nói:
- Từ chỗ viên cận thần của bệ hạ là Hồ Hột. Thần nghe nói, có một lần
bệ hạ đang ngồi ở trong cung có người dắt một con bò đi qua ngoài cửa
cung. Bệ hạ nhìn thấy liền hỏi: “Dắt bò đi đâu?”. Người dắt bò nói: “Chuẩn
bị giết bò lấy máu bôi lên chuông tế”. Bệ hạ nói: “Hãy tha cho nó, ta không
nỡ tâm nhìn thấy dáng vẻ đáng thương run rẩy sợ hãi của nó, giống hệt như
một con người vô tội, tự nhiên vô cớ bị giết chết vậy!”. Người dắt bò hỏi:
“Đã như vậy thì từ nay về sau không cần gì đến nghi thức dùng máu bò tế
chuông nữa chứ?”. Bệ hạ nói: “Làm sao có thể trừ bỏ tế lễ được? Ta phải
dùng dê thay cho bò vậy!”.
Mạnh Tử nói hết câu chuyện này, liền hỏi Tề Tuyên Vương:
- Tâu bệ hạ, có sự việc này không ạ?
Tề Tuyên Vương nói:
- Quả thực có sự việc này!
